Τις τελευταίες μέρες παρακολουθούμε στην τηλεόραση ένα κύμα απελπισίας, ένα κύμα θεατρινισμών και μεγάλες δόσεις βλακείας εκ μέρους των επί παντός επιστητού ειδικών – δημοσιογράφων, των παντογνωστών πολιτικών (μεγάλων μεταρρυθμιστών της κυβέρνησης και εξαγνισμένων προοδευτικών της αξιωματικής αντιπολίτευσης) και των λοιπών πανελιστών υμών…
Προσωπικά, ως μεταρρυθμίσεις, βρίσκω τα μέτρα για το ωράριο που λαμβάνει η κυβέρνηση ως εξαιρετικά κρίσιμα και ριζοσπαστικά, απαραίτητα για την λύση των χρόνιων προβλημάτων που βασανίζουν αυτό τον τόπο. Οι πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ βγαίνουν και κραυγάζουν για την αντι-εργατική πολιτική της κυβέρνησης, ενώ οι ίδιοι με την πλήρη κομματοποίηση του συνδικαλισμού και τις ανεύθυνες πρακτικές της περιόδου Σημίτη, έφεραν την κατάσταση εκεί που είναι, ή έστω δεν έκαναν τίποτα για την βελτιώσουν.
Από την άλλη, έχουμε τους νέους υπουργούς να υπερασπίζονται τα μέτρα τους ως τα καταλληλότερα που θα μπορούσαν να παρθούν! Μαζί τους! Γιατί κι εγώ στους ουτοπιστές ανήκω…
Τα μέτρα αυτά θα ήταν πλήρως εφαρμόσιμα και αποτελεσματικά σε μία ευρωπαϊκή χώρα. Κάποιοι, όμως, που κυβερνάνε ή κυβερνούσαν, εκεί στην Αθήνα, ξεχνάνε ότι Ευρωπαίος δεν σημαίνει καλές συγκοινωνίες, λειτουργικό δημόσιο, καλά νοσοκομεία, ωραία ρούχα και κρουασάν για πρωινό. Ευρωπαίος σημαίνει πολιτική παιδεία. Λέξεις όπως συνέπεια, ηθική, φιλότιμο, συμπάθεια (κατά το βρεττανικό compassion) είναι για τον Έλληνα μικρά γράμματα.
Ο Έλληνας είναι αυτός που, ανάμεσα στους κατοίκους της Ευρώπης των 15, δουλεύει περισσότερες ώρες και αποδίδει λιγότερο. Αυτό γιατί;
Ο εργαζόμενος πάντα βλέπει τον εργοδότη του ως εκμεταλλευτή: ο εργαζόμενος δεν νοιάζεται για την επιχείρηση που δουλεύει, παρά μόνο στον βαθμό που αυτή θα συνεχίζει να του δίνει το ψωμί του. Στην Ευρώπη αυτό δεν συμβαίνει: είτε το αποκαλέσουμε καπιταλιστική αφομοίωση των εργαζομένων είτε σύσφιγξη των σχέσεων εργαζόμενου – εργοδότη, αυτό έχει ως αποτέλεσμα έναν εργαζόμενο που τον ενδιαφέρει ο χώρος εργασίας του κι αυτός που τον πληρώνει. Ενδιαφέρον δεν σημαίνει υποχωρήσεις και εκμετάλλευση, σημαίνει συνείδηση της λειτουργίας της επιχείρησης στην οποία εργάζεσαι. Η λογική “γιατί αυτός κι όχι εγώ” διατρέχει την υποσυνείδητη φύση κάθε έλληνα εργαζομένου…
Ακόμη, η αλληλεγγύη μεταξύ των εργαζομένων, και δεν εννοώ την κατ’ ευφημισμό αγωνιστική, είναι ανύπαρκτη. Όταν σε άλλες χώρες της Ευρώπης, κτυπημένες από την διεθνή οικονομική κρίση πολυεθνικές ζήτησαν από τους εργαζομένους τους να δεχθούν μείωση στις αυξήσεις στους μισθούς τους, ώστε να μην προβούν σε απολύσεις, καθώς το υψηλό εργατικό κόστος οδηγούσε την επιχείρηση σε πτώχευση, αυτοί δέχθηκαν. Όταν, το ίδιο συνέβη σε περίπτωση στην Ελλάδα, οι εργαζόμενοι ξεσηκώθηκαν, γιατί “απειλήθηκαν τα εργασιακά τους δικαιώματα”, ζήτησαν μεγαλύτερες αυξήσεις με αποτέλεσμα το εργοστάσιο που δούλευαν να υποχρεωθεί να κλείσει και να μεταφερθεί σε γειτονική χώρα, παρόλο που προτιμούσε την Ελλάδα, λόγω καλύτερα καταρτισμένου προσωπικού… Η προάσπιση των πολυμνημόνευτων “εργασιακών δικαιωμάτων” οδήγησε στην ανεργία όλους τελικά τους εργαζόμενους στο εν λόγω εργοστάσιο!
Από την άλλη έχουμε τους εργοδότες που στην πλειοψηφία τους κοιτάνε τους εργαζομένους ως υπερβολικά πληρωμένους δούλους που σκοπό της ζωής τους έχουν την δημιουργία προβλημάτων για το “αφεντικό” τους. Ο Έλληνας εργαζόμενος, ακόμη και στον ιδιωτικό τομέα, με εξαίρεση τις πλήρως οργανωμένες πολυεθνικές, αντιμετωπίζεται ως μία εξισωμένη έκδοση του μοντέλου “τον πληρώνω για να κάθεται”. Δεν δίνονται κίνητρα δημιουργικότητας, πρωτοβουλίας και ανάδειξης των ικανοτήτων ενός εργαζομένου.
Ο Έλληνας εργοδότης υπεραπασχολεί παράνομα τον εργαζόμενό του, η παράνομη απασχόληση στην Ελλάδα, που για εμένα είναι ευθύνη κυρίως των εργοδοτών, βρίσκεται σε υψηλότατα επίπεδα, η πλειοψήφια των εργαζομένων δεν είναι ικανοποιημένοι από το περιβάλλον εργασίας τους κ.τ.λ. Ο Έλληνας εργοδότης, έχοντας λαθεμένη αντίληψη για το πως να κερδοφορήσει η επιχείρησή του, δεν επιδιώκει να μεγιστοποιήσει την απόδοση των εργαζομένων του, αλλά να επιμηκύνει την απασχόλησή τους, ξεχνόντας ότι το ευχάριστο και ικανοποιητικό περιβάλλον προωθούν αυτή την μεγιστοποίηση, και μακροπρόθεσμα αποδίδει πολύ περισσότερο από μερικά ευρώ…
Η παραπάνω ανάλυση και περιγραφή μπορεί να φαντάζει επιφανειακή και γενικευμένη. Όμως, γενικευμένο είναι το πρόβλημα και επιφανειακή η αντιμετώπιση του. Η λέξη κλειδί είναι “σεβασμός”. Αυτό είναι το στοιχείο που λείπει από τις σχέσεις εργοδότη – εργαζομένου. Γιατί σεβασμός δεν είναι ο πληθυντικός αριθμός και η αποστολή καρτών στις γιορτές… ο σεβασμός είναι κάτι πολύ βαθύτερο από κάθε τίτλο και δωράκι…
Γι’ αυτό, όταν εκλείψουν από την Ελλάδα οι ψευδο-σοσιαλιστικές και ανεύθυνες προσεγγίσεις και αντιλήψεις, αλλά και οι σκληροπυρηνικές και υπερβολικές απαιτήσεις ορισμένων, όταν αποκατασταθεί ο σεβασμός μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη, σε σχέση ο εργοδότης μου πατέρας και ο εργαζόμενος παιδί μου, τότε θα μπορούν μέτρα σαν κι αυτά, να αποδώσουν κι όλοι να είμαστε ικανοποιημένοι!
Μην ξεχνάμε, ότι κάθε επιχείρηση λειτουργεί οργανικά και ιεραρχικά, όπως μία οικογένεια…
Το παρόν δημοσιεύθηκε πρωτότυπα στην ιστοσελίδα WebPort, στις 15 Ιουλίου 2005 εξακολουθεί όμως να παραμένει επίκαιρο.