Με αφορμή την συμμετοχή του στο καθιερωμένο πλέον Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους του Eurochannel, που διοργανώνει κάθε χρόνο το Σπίτι της Ευρώπης στη Ρόδο, αλλά και την διοργάνωση εργαστηρίων ντοκιμαντέρ, μιλήσαμε με τον πολυβραβευμένο σκηνοθέτη ταινιών μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, Βασίλη Λουλέ.
Ο Βασίλης Λουλές γεννήθηκε στα Τρίκαλα και είναι σκηνοθέτης ταινιών μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ. Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Κινηματογράφο στην Αθήνα. Συνεργάστηκε για χρόνια με την ΕΡΤ ως συντονιστής στο πρόγραμμα ταινιών μικρού μήκους «μικροφίλμ» και με το Κινηματογραφικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών στην ταυτοποίηση και ταξινόμηση παλαιών κινηματογραφικών επικαίρων. Οι ταινίες του έχουν βραβευθεί σε φεστιβάλ του εξωτερικού, μεταδόθηκαν από ξένα και ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια, συμπεριλήφθηκαν σε ελληνικά και διεθνή αφιερώματα και χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικό υλικό σε σχολές και Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού
Αυτόν τον καιρό βρίσκεστε στη Νέα Υόρκη συμμετέχοντας σε διάφορα εργαστήρια και διαλέξεις σε πανεπιστήμια. Μιλήστε μας για τις δράσεις σας στην Νέα Υόρκη.
Τα τελευταία χρόνια έρχομαι συχνά στην Αμερική, προσκεκλημένος κυρίως από πανεπιστήμια, στα οποία προβάλλονται τα ντοκιμαντέρ μου. Ακολουθούν συζητήσεις με τους θεατές – φοιτητές και κατοίκους των γειτονικών περιοχών – πάνω σε θέματα που θίγουν οι ταινίες αλλά και σε ευρύτερα ζητήματα.
Στο Φεστιβάλ μικρών ταινιών Eurochanel της Ρόδου, συμμετέχετε με τις ταινίες «Ένας λαμπερός ήλιος» και «Ανήκω εδώ». Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε σε αυτές τις ταινίες-ντοκιμαντέρ;
Η ταινία «Ένας λαμπερός ήλιος», είναι μια παλαιότερη ταινία μυθοπλασίας μεσαίου μήκους. Έχει παιχτεί πολύ στο εξωτερικό, με πολλά βραβεία και ταξίδια και εξακολουθεί να προβάλλεται συχνά. Αφηγείται την ιστορία μιας μετανάστριας που προσπαθεί να βρει μια θέση στον «ήλιο» τής τότε ευημερούσης (ακόμη) Ελλάδας.
Η άλλη ταινία, με τίτλο «Ανήκω εδώ», είναι ένα πολύ καινούργιο ντοκιμαντέρ, που έγινε φέτος στο πλαίσιο της δραστηριότητας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και προσπαθεί να ανιχνεύσει τη φυσιογνωμία της παλιάς μουσουλμανικής κοινότητας της Ρόδου και τη σχέση της με το νέο κύμα των προσφύγων. Επίκαιρο και διαχρονικό θέμα.
Στις ταινίες μου προσπαθώ να αγγίζω προβλήματα όπως η μετανάστευση, η προσφυγιά, ο πόλεμος, η Κατοχή, μέσα όμως από τις προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων. Με τη δύναμη του σινεμά βλέπεις τελικά ότι αυτές οι γενικές και αφηρημένες έννοιες έχουν μια υπαρξιακή υπόσταση που σφραγίζει τον άνθρωπο. Είναι η σχέση της μικρής ατομικής ιστορίας με την γενικότερη Ιστορία. Οι ταινίες και τα ντοκιμαντέρ αυτού του τύπου – τα ανθρωποκεντρικά ντοκιμαντέρ – ξαναδίνουν φωνή και σάρκα σε αυτές τις αφηρημένες έννοιες.
Τι είναι το εργαστήριο ντοκιμαντέρ που θα γίνει στη Ρόδο, και σε ποιους απευθύνεται;
Στο Φεστιβάλ της Ρόδου θα είμαι 21 και 22 Φεβρουαρίου όπου θα γίνει η προβολή των δυο δικών μου ταινιών και η διοργάνωση των σεμιναρίων Ιστορίες Μέσα από την Κάμερα. Πρόκειται για 3 τετράωρα σεμινάρια στον χώρο του κινηματογραφικού είδους του ντοκιμαντέρ.
Το ένα λέγεται «Καταγράφοντας ιστορίες προσφύγων και μεταναστών» και έχει να κάνει με τα προβλήματα, τις δυσκολίες, τις προκλήσεις, τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν όταν πας να κάνεις μια ταινία πάνω σε τέτοια θέματα. Οι 2 ταινίες που θα παιχτούν στο φεστιβάλ – αυτές στις οποίες αναφέρθηκα προηγουμένως – είναι ένα ενδεικτικό υλικό για να αρχίσουμε να συζητάμε αυτά τα θέματα.
Το δεύτερο σεμινάριο λέγεται «Μιλώντας για την παιδική ηλικία μπροστά στο φακό», και το τρίτο αφορά την «εκπαίδευση ως εργαλείο νέου τρόπου εκμάθησης». Πρόκειται για δυο πεδία που με απασχολούν πολύ στη δουλειά μου και συνεχώς έχω να μαθαίνω! Κι όσο μαθαίνω, τόσο θέλω και να το μεταδίδω στους άλλους.
Τα σεμινάρια θα γίνουν στο κατάλυμα της Αγγλίας στην μεσαιωνική πόλη της Ρόδου. Ελπίζω ότι θα δείξουν πως το ντοκιμαντέρ είναι, πια, ένα σύγχρονο εργαλείο που μπορεί να δώσει φωνή και λόγο σε διάφορα κοινωνικά ζητήματα, είναι εύκολο στην χρήση του και στην καταγραφή των γεγονότων και βοηθάει ώστε να γίνει η ίδια η εκπαίδευση πιο ελκυστική, πιο φιλική στα παιδιά. Με τις ασκήσεις που κάνουμε (όπως πχ. πώς από μια φωτογραφία μπορείς να ξανακοιτάξεις με μια καινούργια ματιά την ευρύτερη Ιστορία αλλά και την Ιστορία της πόλης σου), ξαναφέρνουμε την περιέργεια, την παρατήρηση και την δημιουργικότητα στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας – και όχι μόνο εκεί!
Τα σεμινάρια απευθύνονται σε φοιτητές, σε εκπαιδευτικούς, σε ανθρώπους που ασχολούνται με την τοπική ιστορία, σε ανθρώπους που ασχολούνται με την προφορική αφήγηση και βέβαια σε ανθρώπους που έχουν σχέση με το σινεμά. Το πεδίο τους είναι η προφορική μαρτυρία, η εκπαιδευτική κοινότητα και ο χώρος της σκηνοθεσίας.
Και τα τρία σεμινάρια, παρ’ ότι είναι διαφορετικά μεταξύ τους, έχουν ένα κοινό στοιχείο: την σχέση της ατομικής μικρής ιστορίας με την αφηρημένη έννοια της μεγάλης Ιστορίας. Θα βοηθήσουν, ελπίζω, να καταλάβει αυτός που θα συμμετάσχει, τι σημαίνει ντοκιμαντέρ, τι σημαίνει ότι μπαίνω στη ζωή κάποιου και καταγράφω την ιστορία του, ποια ηθικά διλήμματα δημιουργούνται, καθώς και τον αντίκτυπο τους. Το μεγάλο μυστικό (αν μπορούσα να το πω έτσι) είναι να μπορέσει ο άλλος να μοιραστεί μαζί σου την ιστορία του, αφού πρώτα εσύ έχεις ανοιχτεί απέναντί του κάνοντας το πρώτο βήμα. Ακριβώς όπως και στη ζωή.
Ποια είναι η γνώμη σας για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο και την εξέλιξη του;
Ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος πάντα ήταν, και εξακολουθεί να είναι, ανθρωποκεντρικός και πρωτοποριακός σε παγκόσμια κλίμακα. Το αμερικανικό σινεμά μπορεί να διαθέτει όγκο παραγωγής και ευρύτητα στα μέσα διανομής, αλλά, ο ευρωπαϊκός κινηματόγραφος, πάντα έχει να προσφέρει ένα ιδιαίτερο βλέμμα. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και πολλοί Αμερικανοί σκηνοθέτες με σπουδαίο έργο και μοναδική ματιά – μόνο που και αυτοί, συνήθως, θεωρούνται «ευρωπαίοι».
7ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Eurochannel
Πού: Στη Ρόδο στον Κινηματογράφο Παλλάς από τις 15 έως τις 22 Φεβρουαρίου 2017 στις 20:00.
