Υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων σε μια πόλη. Ο “πολίτης”, αυτός που συμμετέχει ενεργά στα κοινά, ψηφίζει και ενημερώνεται, και ο “ιδιώτης”, αυτός που απαξιώνει τους πολιτικούς θεσμούς, που απέχει από την πολιτική κοινωνία και καθετί που την αφορά, κοιτώντας μονάχα τις ιδιωτικές του υποθέσεις. Τουλάχιστον κάπως έτσι διαχώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες τους ανθρώπους και θεωρούσαν τη δεύτερη κατηγορία αξιοκαταφρόνητη και όνειδος για την πόλη. Δεν νοούταν άνθρωπος που να ζούσε και να δρούσε ατομικιστικά, έξω από τα πλαίσια του ‘εμείς’. Το θεωρούσαν αυτονόητο πως όλοι έπρεπε να ενδιαφέρονται για την πορεία και το μέλλον της κοινωνίας τους, ει δε μη ήταν άγριοι και δεν είχαν θέση στα πλαίσιά της.
Πού να το ξέρουμε όμως αυτό –και πώς αλήθεια να το ακολουθήσουμε και στον 21ο αιώνα- όταν οι περισσότεροι έχουν να ανοίξουν σοβαρά κάποιο βιβλίο από τα σχολικά ή τα φοιτητικά τους χρόνια; Αλλά ακόμη και σε αυτές τις ηλικίες, πώς να διανθίσουμε τις προσωπικότητές μας με ουσιαστική γνώση, που θα γίνει κτήμα μας και θα μας συντροφεύει καθ ‘όλη την πορεία της ζωής μας, όταν για να μάθουμε για τους αρχαίους Έλληνες που ευθαρσώς διατυμπανίζουμε πως είναι πρόγονοί μας, χρειάζεται να υποχρεωθούμε από εξετάσεις; Τα έλεγε ο Πλάτωνας κάπου σε κάποια μακρινή εποχή, πως η γνώση που αποκτιέται με καταναγκασμό, δεν συγκρατείται στη μνήμη. Ως συνήθως όμως εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα.. Τυπικά ελληνικά στοιχεία όπως και η φέτα μαζί και η αδιαφορία, μόνο που το ένα είναι νοστιμότατο ενώ το δεύτερο μας κάθεται στο λαιμό.. Γιατί ας το παραδεχτούμε, δεν νομίζω πως στο κομοδίνο του καθενός υπάρχει ο Θουκυδίδης ή ο Πλάτωνας που περιμένει δύο μάτια όλο αδημονία να χαθούν και να ταξιδέψουν στις σελίδες τους και να γνωρίσουν το μακρινό παρελθόν…
Κοιτάζοντας όμως τη σημερινή κοινωνία, εγείρεται ένας φόβος και μια απαισιοδοξία καθόλου –δυστυχώς- αβάσιμη. Παρατηρώντας τα ποσοστά των εκλογικών αποτελεσμάτων τι συμπέρασμα να εκμαιεύσουμε άραγε; Πως είμαστε αρκετά ανάλγητοι ώστε να μην ενδιαφερόμαστε για το μέλλον της κοινωνίας μας, αφού η αποχή ολοένα και αυξάνεται και δη των νέων; Πως η αμάθεια και η άγνοια έχει παρεισφρήσει για τα καλά στερώντας μας την άποψη και αποπροσανατολίζοντάς μας; Τι και εάν προσπαθούμε να αποποιηθούμε τις ευθύνες μας και αυθόρμητα σηκώνουμε το χέρι για να δείξουμε πως φταίνε εκείνοι, οι άλλοι; Οι πολιτικοί; Πάντοτε οι άλλοι, και ποτέ εμείς…
Ο καθένας φέρει εξίσου στους ώμους του τον ίδιο βαθμό ευθύνης. Όμως ποιος τολμά να το παραδεχτεί; Ποιος αντέχει την αλήθεια; Εδώ δεν αντέχουμε να πούμε στον εκάστοτε σύντροφό μας πως τον έχουμε απατήσει, θα αντέξουμε να παραδεχτούμε πως φταίμε που έχει γίνει η κοινωνία όπως έχει γίνει; Ναι καλά…
Και οι απέχοντες όμως και οι συμμετέχοντες έχουν βάλει το χέρι τους στην κατάσταση στην οποία η χώρα μας έχει πλέον περιέλθει, είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε είτε όχι. Οι μεν, γιατί με το αφοριστικό πρόσχημα πως κανείς και τίποτα από την πολιτική σκηνή δεν εκφράζει τα πιστεύω και τις απόψεις τους, απαξιώνουν θεσμούς δίνοντας βήμα και εκχωρώντας το δικαίωμα σε ανάξιους εκπροσώπους να αφαιρούν ανενδοίαστα τις τελευταίες ρανίδες αξιοπρέπειας που έχουν απομείνει στον ελληνικό λαό. Οι δε πάλι, που σπεύδουν στις κάλπες με μια άφατη ηδονή, να τιμωρήσουν(;) δεν είναι μια καλύτερη εκδοχή πολιτών. Άνθρωποι εγκλωβισμένοι στο μικρόκοσμό τους, που κοιτάζουν μονάχα ό, τι αφορά αποκλειστικά τα του οίκου τους, παντελώς αδαείς προς τις συνέπειες της ψήφου τους και προσκολλημένοι σε αναχρονιστικές απόψεις περί κομματικού Μεσσία, που θα σώσει την κατάσταση, δεν είναι και η καλύτερη εκδοχή ενσυνείδητων πολιτών. Έλα όμως που αυτοί αποτελούν την πλειοψηφία και στο βωμό της δικής τους αμάθειας θυσιάζονται και τόσοι άλλοι που δεν φταίνε…
Δεν είμαι σε θέση να κρίνω τους ψηφοφόρους όμως, ούτε και τους ιθύνοντες. Πώς θα μπορούσα άλλωστε να σχολιάσω το οτιδήποτε δίχως να έχω η ίδια ασχοληθεί ιδιαιτέρως με το χώρο της πολιτικής; Αυτό είναι το συχνό σφάλμα πολλών από εμάς. Δίχως να έχουμε τις απαραίτητες γνώσεις, μιλάμε ως επαΐοντες. Είναι πολύ εύκολο όμως να κρίνεις και να θεωρητικολογείς. Ελάχιστοι προβαίνουν βέβαια και σε πράξεις…
Είμαι όμως σε θέση -και νιώθω πως είναι ταυτόχρονα και χρέος μου- να παρακαλέσω για ένα πράγμα. Η γνώση είναι μαγεία, το μόνο στολίδι που δεν φθείρεται. Ας ομορφύνουμε λοιπόν με αυτό το στολίδι πρώτα εμάς τους ίδιους, ώστε η ομορφιά αυτή να περιέλθει και στην ίδια μας την κοινωνία. Ας αποκηρύξουμε αναφανδόν επιτέλους όλους όσους προσπαθούν να σκιάσουν την αντίληψή μας και να φιμώσουνε το λόγο και τα πιστεύω μας. Εκλογικευμένα όμως και συνετά!
Παράταιρος ο λόγος ο δυνατός σε μια κοινωνία που σωπαίνει, έχει πει ο Ρίτσος. Ας πάψουμε να σωπαίνουμε πια, όπως μας μαθαίνουν να κάνουμε εξ’ απαλών ονύχων, αλλά ας είναι και ο λόγος μας άξιος να ειπωθεί. Γιατί ωραία τα φληναφήματα, ωραία να φωνάζεις, να αντιτίθεσαι και να απαξιώνεις τους πάντες και τα πάντα, όμως για να μιλάς όχι μόνο πρέπει να έχεις τις ανάλογες γνώσεις, αλλά να είσαι διατεθειμένος επίσης να προτείνεις λύσεις και να πράξεις και εσύ ο ίδιος, για την υλοποίησή τους.
Γιατί η αλλαγή από εσένα και εμένα θα ξεκινήσει… Όχι από αυτόν που με τόσο μίσος δείχνουμε με το δάχτυλο…
