H ψυχή και το σώμα, του Πάνου Λιάκου

Δημοσιεύθηκε

Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μονάχοι. Άνθρωποι που περνάνε καθημερινά από δίπλα μας, στο δρόμο, στο λεωφορείο στο μετρό. Μπορεί να είμαστε κι εμείς οι ίδιοι τέτοιοι άνθρωποι. Βλέπεις ένα γυναικείο πρόσωπο στο τρένο και αναρωτιέσαι : «να αισθάνεται κι αυτή τόσο μόνη όσο κι εγώ;» Κι όμως δεν της μιλάς.  Άλλες φορές παρατηρείς στο λεωφορείο  έναν άνδρα να κάθεται δίπλα-δίπλα με μια γυναίκα και να μην ανταλλάσσουν ματιά μέσα στη μοναξιά τους ενώ εσύ αισθάνεσαι ότι θα μπορούσε να αρχίσει να δημιουργείται μια ωραία ερωτική ιστορία από όλο αυτό.

η ψυχή και το σώμα

Δύο τέτοιες μοναχικές υπάρξεις φέρνει κοντά με ένα τέχνασμα σεναριακό η Ίλντικο Ενιέντι στην ταινία της Η Ψυχή και το Σώμα. Είναι μια ταινία από την Ουγγαρία όπου έχει στις αποσκευές της βραβεία όπως τη Χρυσή Άρκτο του περασμένου φεστιβάλ Βερολίνου όπως επίσης και εκείνο για την καλύτερη γυναικεία ερμηνεία από τα πρόσφατα βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Πού τοποθετεί το σενάριο τους δύο ήρωες μας; Τους βάζει να εργάζονται σε διαφορετικό πόστο ο καθένας σε κάποιο σφαγείο- αν αυτό δεν είναι υπαινιγμός για τις σύγχρονες εργασιακές συνθήκες τότε τι είναι;- όπου από τις πρώτες κιόλας στιγμές ο άνδρας ανακαλύπτει ότι εκείνη είναι συνεσταλμένη παρά το πόσο τελειομανής είναι στη δουλειά της.

Κάποια υπόθεση αστυνομικού ενδιαφέροντος που θα κάνει την εμφάνισή της στο σφαγείο θα αναγκάσει τους διευθυντές να καλέσουν ψυχολόγο- επηρεασμένο σαφέστατα από την ψυχανάλυση ολόκληρο το έργο και η παρουσίαση των χαρακτήρων- για να ελέγξει την κατάσταση των εργαζομένων. Κι εκεί θα ανακαλύψουμε ότι οι δυο κεντρικοί μας ήρωες κάθε βράδυ που πλαγιάζουν μόνοι στο κρεβάτι τους βλέπουν ακριβώς το ίδιο όνειρο. Είναι, λέει, ελάφια, που αναζητούν τροφή σε χιονισμένο δάσος. Μόνο στο όνειρό τους μπορούν να ζουν ελεύθεροι, σαν τα ευγενή αυτά ζώα αλλά και πάλι με όλους τους κινδύνους και τον αγώνα για επιβίωση.

Με μια προσεκτική ματιά στην ερμηνεία της Αλεξάντρα Μπόρμπελι θα διαπιστώσετε ότι δικαίως αυτή τιμήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου. Φυσικά παίζει μεγάλο ρόλο και ο τρόπος που έχει γραφτεί ο χαρακτήρας της καθώς και το backstory- φαντάζομαι-  αυτής της γυναίκας. Και από την αρχή η ηθοποιός καταφέρνει να μας κάνει να δούμε αυτή τη σύγχρονη ηρωίδα σαν ένα κανάρι που πρέπει να το αγγίξεις με μεγάλη προσοχή μην τυχόν και το λαβώσεις. Διότι είναι πολύπλοκη, με έντονα τα σημάδια από συμπλέγματα, καταπιεσμένη σεξουαλικότητα και ανεκπλήρωτους πόθους αλλά παρόλα αυτά κατά την εξέλιξη της πλοκής τη βλέπουμε να αντιλαμβάνεται εκείνο που λέει ο Πλάτωνας στον Φαίδωνά του πως δηλαδή το σώμα πράγματα παρέχει (=πράγματα παρέχειν τινί, προκαλώ σε κάποιον ενόχληση) οπότε θα κοιτάξει πώς να ξεκλειδωθεί πλέον και να ικανοποιήσει και τις ορέξεις του σώματός της, πώς να σμίξει με το έτερον φύλο. Αντίστοιχα μαγκωμένος στη σεξουαλική και όχι μόνο επικοινωνία του είναι ο Εντρέ- διαλεγμένο σωστά το πρόσωπο και η άρθρωση του Γκέζα Μόρσανι, μοιάζει ολόκληρος ο χαρακτήρας του σαν να έχει σκεβρώσει από την τόση μοναξιά- ας μην προσπεράσουμε στα γρήγορα την ερμηνεία του.

Η Ψυχή και το σώμα είναι ένα έργο βαθιά τρυφερό που καταφέρνει με ένα ποιητικό, ονειρικό- θα πρέπει εν τέλει να πούμε-  τέχνασμα να κάνει δυο ψυχές που δεν θα συναντιόντουσαν με άλλο τρόπο, να συναντηθούν. Κάποιες στιγμές ξεπηδούν εικόνες πιο ψυχρές και ξένες προς τη μεσογειακή μας ιδιοσυγκρασία αλλά σε καμία περίπτωση δεν γίνεται να το προσπεράσουμε ως καλλιτεχνικό επίτευγμα που πέρα ακόμα και από τα όσα έχει να καταθέσει περί της σύγχρονης ερωτικής μας ζωής (δώστε προσοχή στο δίπολο της υπερβολής- ο β’ χαρακτήρας του ζωηρού εργάτη του σφαγείου- και της έλλειψης που βιώνουν οι ήρωες), παρουσιάζει τύπους και συνθήκες (δεν μιλούμε για το εύρημα-κλειδί του ονείρου, βεβαίως) που δεν είναι απίθανο να συναντήσουμε στην καθημερινότητά μας.

 

Ακολουθήστε μας στο Google News

Facebook
Twitter
LinkedIn

Περισσότερα
άρθρα