Επιτελείο προβληματικών και απροσάρμοστων, του Γιάννη Παγουλάτου

Δημοσιεύθηκε

Πόλεμος της Χερσονήσου ή Ιβηρικός Πόλεμος ονομάστηκε η σύγκρουση μεταξύ της Γαλλίας του Ναπολέοντα από τη μια μεριά και της Ισπανίας, Πορτογαλίας και Βρετανίας από την άλλη. Κατά τη σύρραξη αυτή, η οποία διήρκεσε από το 1808 ως το 1814, επικεφαλής των βρετανικών δυνάμεων ήταν ο δούκας του Γουέλινγκτον, ο μετέπειτα νικητής του Ναπολέοντα στο Βατερλώ. Ο συγκεκριμένος διοικητής μπορεί να θεωρηθεί από τους πιο άτυχους στην ιστορία καθώς, εκτός των άλλων, είχε να αντιμετωπίσει και μια πρωτοφανή συγκέντρωση ανίκανων ατόμων στο επιτελείο του.

Ο δούκας του Γουέλλινγκτον
Ο δούκας του Γουέλλινγκτον

Ο Σερ Τζων Σλέιντ, στρατηγός του ιππικού, έκανε ό,τι μπορούσε για να αποφύγει τη συμμετοχή του σε συγκρούσεις. Όταν κάποτε έλαβε διαταγή να επιτεθεί εναντίον των Γάλλων, σταματούσε την προέλασή του συνεχώς για να φτιάξει τις τιράντες του. Το αποτέλεσμα ήταν να λήξουν οι εχθροπραξίες πριν την άφιξη του Σλέιντ και των ανδρών του στο πεδίο της μάχης. Σε μια άλλη περίπτωση απέφυγε πάλι να εμπλακεί με τους Γάλλους με ένα πρωτότυπο τέχνασμα. Πριν ξεκινήσει για τη μάχη θεώρησε σωστό να βγάλει έναν ιδιαίτερα μακρόσυρτο λόγο στους στρατιώτες του ο οποίος τελείωσε με τη φράση «Αίμα και σφαγή! Εμπρός»! Η ομιλία όμως είχε διαρκέσει τελικά περισσότερο από όσο η ίδια η μάχη κι έτσι ο Σλέιντ έφτασε πάλι αργοπορημένος στην πρώτη γραμμή, όταν όλα είχαν ουσιαστικά λήξει.

Ο Ισπανός στρατηγός Γκρεγκόριο Γκαρθία ντε λα Κουέστα ήταν ένας γέρος αριστοκράτης που θεωρούσε τον εαυτό του στρατιωτική διάνοια, υποτιμώντας επιδεικτικά τους συνεργάτες του. Ο Γουέλινγκτον τον ανεχόταν μόνο και μόνο για να διατηρηθεί η συμμαχία με την Ισπανία. Τον Ιούλιο του 1809 ο γαλλικός στρατός πλησίαζε τον ποταμό Αλμπέρκε. Ο Γουέλινγκτον και ο Κουέστα αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν εκεί τον προελαύνοντα εχθρό και να του επιτεθούν αιφνιδιαστικά. Τη συμφωνημένη μέρα ο βρετανικός στρατός βρισκόταν σε θέση μάχης παρατηρώντας τους Γάλλους και περιμένοντας τους ισπανούς συμμάχους. Η ώρα περνούσε και ο Κουέστα δεν φαινόταν πουθενά. Τελικά οι Γάλλοι αποσύρθηκαν ανενόχλητοι και η επίθεση ματαιώθηκε. Ο Γουέλινγκτον πήγε στο ισπανικό στρατόπεδο για να μάθει τι είχε συμβεί. Εκεί βρήκε τον Κουέστα στη σκηνή του να κοιμάται πάνω σε κάτι μαξιλάρια. Την επόμενη μέρα ο γέρος στρατηγός πέρασε στο άλλο άκρο. Επιτέθηκε μόνος του, χωρίς να συνεννοηθεί με τον Γουέλινγκτον, εναντίον των πολλαπλάσιων Γάλλων, θέτοντας σε κίνδυνο ολόκληρη τη συμμαχική παράταξη. Συνειδητοποιώντας αργότερα το ατόπημα του υποχώρησε κακήν κακώς, γλιτώνοντας απλώς επειδή ο εχθρός δεν σκόπευε να εκδηλώσει την επίθεσή του εκείνη τη μέρα.

Πίνακας του Γκόγια με την εξέγερση των Ισπανών εναντίον των Γάλλων.
Πίνακας του Γκόγια με την εξέγερση των Ισπανών εναντίον των Γάλλων

Ο Βρετανός στρατηγός σερ Γουίλιαμ Έρσκιν ήταν ένα άτομο το οποίο πραγματικά έχρηζε βοήθειας. Η όρασή του ήταν τόσο ασθενής ώστε ζητούσε από τους συνεργάτες του να του δείξουν που ακριβώς βρισκόταν ο εχθρός. Δεν μπορούσε να ξεχωρίσει το κόκκινο των βρετανικών στολών από το μπλε των γαλλικών. Αδυνατούσε να προσανατολιστεί ενώ στη μάχη του Σαμπουγκάλ είχε στείλει τις μονάδες του σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που βρίσκονταν οι Γάλλοι. Σε μια άλλη περίπτωση άφησε τις εχθρικές δυνάμεις να ξεφύγουν έχοντας ξεχάσει αφηρημένος στην τσέπη του τη διαταγή που είχε ο ίδιος εκδώσει, χωρίς να την μεταφέρει στους άνδρες του. Το χειρότερο όμως ήταν πως ο Έρσκιν είχε νοσηλευτεί δύο φορές σε ψυχιατρείο. Εντούτοις οι πολιτικές του διασυνδέσεις ήταν ισχυρές και ο Γουέλινγκτον, παρά τις σφοδρές αντιρρήσεις που εξέφρασε, αναγκάστηκε να δεχτεί τον παράφρονα στρατηγό. Ο Έρσκιν αυτοκτόνησε το 1813 στη Λισαβώνα, πηδώντας από ένα παράθυρο. Πεθαίνοντας ρώτησε όσους βρίσκονταν γύρω του «Τώρα εγώ γιατί το έκανα αυτό»;

Όσο κι αν φαίνεται παράξενο οι τρεις σύμμαχες χώρες κατάφεραν τελικά να νικήσουν τους Γάλλους. Η επιτυχία οφειλόταν στον Γουέλινγκτον, σε μερικούς ικανούς συνεργάτες του, αλλά κυρίως στις αντοχές των απλών στρατιωτών, που υπέμεναν τα πάνδεινα όχι μόνο από τον εχθρό αλλά και από τους ανωτέρους τους.

Χρησιμοποιήθηκε υλικό από το βιβλίο του Goeffrey Regan “Στρατιωτικές Γκάφες”, εκδόσεις Ι.Φλώρος 2001

Ακολουθήστε μας στο Google News

Facebook
Twitter
LinkedIn

Περισσότερα
άρθρα