Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολλή συζήτηση για την επικείμενη ανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών Τραπεζών. Έχουν μάλιστα καλλιεργηθεί και πολλές προσδοκίες στην κυριολεκτικά «στεγνή» από ρευστότητα αγορά, με πρωταγωνιστές σ’ αυτή την «ενημέρωση», ανθρώπους που θα έπρεπε να είναι πιο συγκεκριμένοι και πιο ειλικρινείς, ιδίως όταν απευθύνονται σε δοκιμαζόμενες κοινωνικές ομάδες. Άλλοτε όμως από επιπολαιότητα, άλλοτε από άγνοια, λέγονται και γράφονται αναλήθειες, ή έστω μισές αλήθειες.
Τι πρόκειται, όμως, να συμβεί με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών?
Για την ακρίβεια πρόκειται για ανακεφαλαιοποίηση, όχι όλων των τραπεζών, αλλά αυτών που ονομάστηκαν «συστημικές» τράπεζες, δηλαδή της ΕΘΝΙΚΗΣ, της ALPHA, της EUROBANK και της ΠΕΙΡΑΙΩΣ. Για τις υπόλοιπες οι λύσεις θα δοθούν σε επόμενο διάστημα και με τρόπο που δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα.
Ανακεφαλαιοποίηση για τις 4 τράπεζες σημαίνει ότι θα πρέπει να αυξήσουν τα ίδια κεφάλαιά τους, προκειμένου να πληρούν τις απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας που θέτουν οι διεθνείς οργανισμοί. Για να γίνει αυτό οι τράπεζες θα προχωρήσουν άμεσα σε Αυξήσεις Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) και όσα κεφάλαια δεν καλυφθούν από αυτές τις ΑΜΚ θα δοθούν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), δηλαδή από το Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή από τους φορολογούμενους πολίτες. Αυτό κρίθηκε αναγκαίο, γιατί οι τράπεζες έχουν χάσει πολλά κεφάλαια λόγω της δημοσιονομικής κρίσης και λόγω της υποχρεωτικής συμμετοχής τους στην αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους (PSI) , με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητά τους και κατά συνέπεια η βιωσιμότητα όλου του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας.
Τα χρήματα όμως που θα δοθούν στις τράπεζες από την ανακεφαλαιοποίηση, δεν πρόκειται να διατεθούν για να ενισχύσουν την αγορά, υπό μορφή δανείων οιασδήποτε μορφής. Ενώ είναι αναγκαία για να μπορέσουν «να σταθούν ξανά στα πόδια τους» οι τράπεζες, δεν προορίζονται για την αγορά. Και αυτό γιατί οι τράπεζες για να «δανείσουν» χρήματα πρέπει να τους τα δώσουν οι καταθέτες. Μόνο όταν οι τεράστιες καταθέσεις που αποσύρθηκαν από το τραπεζικό σύστημα, ( φεύγοντας είτε στο εξωτερικό, είτε φυλάσσονται σε θυρίδες κτλ) ξαναγυρίσουν στις τράπεζες, τότε θα αρχίσει ξανά η ροή χρημάτων προς επιχειρήσεις και ιδιώτες.
Για να γίνει, όμως, αυτό πρέπει οι καταθέτες να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στις τράπεζες και στην προοπτική της χώρας. Η ανακεφαλαιοποίηση βοηθά, ώστε οι τράπεζες να αισθανθούν δυνατές και να προσελκύσουν και πάλι τους καταθέτες, χρειάζονται, όμως, και αρκετές άλλες κινήσεις σε επίπεδο χώρας για να βελτιωθεί συνολικά το κλίμα εμπιστοσύνης που είναι αναγκαίο για να ομαλοποιηθεί η οικονομική λειτουργία της χώρας.
Καλή και αναγκαία, λοιπόν, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αλλά δεν πρόκειται να φέρει άμεσα χρήμα στην αγορά. Αυτό θα γίνει μόνο όταν οι καταθέσεις γυρίσουν στις τράπεζες, δηλαδή όταν οι καταθέτες αισθανθούν ασφαλείς.
Είπε κανείς ότι η οικονομία δεν είναι κύκλος?
Ο Δημήτρης Μοσχογιάννης είναι οικονομολόγος,τραπεζικός.
