Τον Μάρτιο του 2011, ξέσπασε στην Συρία ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στον πρόεδρο της χώρας, Μπασάρ αλ Άσαντ, και τις αντιπολιτευόμενες δυνάμεις που επιδίωκαν την ανατροπή του. Η σύγκρουση αυτή, η οποία συνεχίζεται ακόμα, κλιμακώθηκε με το πέρασμα των χρόνων και έγινε πιο περίπλοκη. Η πολεμική σύρραξη προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις που επηρέασαν κι άλλες χώρες, καθιστώντας την κρίση στην Συρία μια εξαιρετικά δυσεπίλυτη υπόθεση. Όπως σε όλους τους σύγχρονους πολέμους έτσι και σε αυτόν, βαρύτατες απώλειες έχουν υποστεί όχι μόνο οι στρατιώτες των αντιμαχόμενων παρατάξεων αλλά κυρίως οι άμαχοι πολίτες κάθε ηλικίας και φύλου.

Πριν από λίγο καιρό, δημοσιεύτηκε μια κοινή έκθεση από πολλές και σημαντικές ανθρωπιστικές οργανώσεις σχετικά με την κατάσταση στην Συρία. Ο τίτλος της, «Failing Syria» (αποτυγχάνοντας στην Συρία), είναι χαρακτηριστικός των θλιβερών διαπιστώσεων που εμπεριέχονται στο κείμενό της. Η έκθεση αυτή ασκεί έντονη κριτική στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο αδυνατεί ή αποφεύγει να εφαρμόσει τις ίδιες του τις αποφάσεις, ενώ παράλληλα δίνει μια σαφή εικόνα για την δραματική κατάσταση των αμάχων, μέσα από στατιστικές και αριθμούς. Τα μεγέθη που παρατίθενται θα κατανοηθούν καλύτερα αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι η Συρία είναι μια χώρα με 18.000.000 κατοίκους περίπου. Σύμφωνα λοιπόν με την έκθεση «Failing Syria»:

• Από την έναρξη των συγκρούσεων, το 2011 ως τις μέρες μας, έχουν σκοτωθεί 220.000 άνθρωποι. Οι 76.000 από αυτούς έχασαν την ζωή τους μέσα στο 2014, μακράν το πιο αιματηρό έτος του πολέμου, μέχρι στιγμής.
• Οι πρόσφυγες που κατέφυγαν στις γειτονικές χώρες της Συρίας ανέρχονται σε 3.700.000 ενώ ο αριθμός τους αναμένεται να φτάσει τα 4.300.000 μέχρι το τέλος του 2015.
• Γύρω στους 12.200.000 ανθρώπους βρίσκονται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αριθμός που ισοδυναμεί με τα 2/3 του συνολικού πληθυσμού της Συρίας. Περίπου 4.800.000 από αυτούς έχουν εγκλωβιστεί σε εξαιρετικά δυσπρόσιτες περιοχές, όπου η ανθρωπιστική βοήθεια είναι ουσιαστικά αδύνατο να φτάσει.
• Περίπου 5.600.000 παιδιά χρήζουν άμεσης βοήθειας αυτή την στιγμή ενώ πάνω από 10.000 έχουν χάσει την ζωή τους από την έναρξη των εχθροπραξιών.
• Ένα από τα θύματα του εμφυλίου πολέμου στη Συρία είναι και η Παιδεία. Πάνω από 4.000 σχολεία –το 1/4 περίπου του γενικού συνόλου– έχουν καταστραφεί ή χρησιμοποιούνται για σκοπούς άσχετους με την εκπαίδευση των μαθητών. Ως συνέπεια αυτού του γεγονότος, περίπου 1.600.000 παιδιά έχουν σταματήσει να πηγαίνουν σχολείο.
• Τους τελευταίους δώδεκα μήνες μόνο έχουν καταστραφεί εν μέρει ή ολοσχερώς τουλάχιστον 1.000.000 σπίτια.

Πάνω από το 1/3 όλων των υποδομών ύδρευσης της χώρας έχει υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές. Αποτέλεσμα αυτής της καταστροφής είναι η μείωση των διαθέσιμων αποθεμάτων πόσιμου νερού κατά 50% σε σχέση με όσα υπήρχαν στην Συρία πριν την έναρξη του εμφυλίου πολέμου.

Τέλος, είναι πραγματικά αδύνατο να διαπιστωθεί ο ακριβής αριθμός των ατόμων που έχουν βιαστεί ή έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εφαρμογή αυτής της ειδεχθούς πρακτικής δεν περιορίζεται μόνο σε γυναίκες αλλά πλέον επεκτείνεται σε μικρά παιδιά και σε άνδρες αιχμαλώτους.

Η κατάσταση στην Συρία επιδεινώνεται από το γεγονός ότι τα παραπάνω μεγέθη παρουσιάζουν μια σταθερή τάση αύξησης, καθώς όλα αυτά τα χρόνια ο πόλεμος κλιμακώνεται συνεχώς χωρίς να διαφαίνεται η παραμικρή προοπτική ειρήνευσης. Δεν μπορεί όμως να ειπωθεί το ίδιο και για την παρεχόμενη ανθρωπιστική βοήθεια. Το 2013 καλύφθηκε το 71% των απαιτούμενων πόρων για την ανακούφιση των πληγέντων. Το 2014 το ποσοστό αυτό έπεσε στο 57%.

Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι αλλά φανερώνουν πάντα την αλήθεια. Στην περίπτωση της Συρίας καταδεικνύουν την δραματική ανεπάρκεια της διεθνούς κοινότητας. Σε τι οφείλεται αυτή η αποτυχία; Ανικανότητα; Αδιαφορία; Σκοπιμότητα ή μήπως και τα τρία; Όποιο από αυτά κι αν επιλέξουμε ως απάντηση η εικόνα θα παραμένει απελπιστικά απογοητευτική.