Συναντήσαμε την κα Ρόδη Κράτσα – Τσαγκαροπούλου, ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, στο καφέ των Ευρωβουλευτών στο ευρωκοινοβούλιο κατά την διάρκεια της ολομέλειας. Η πάλαι ποτέ Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μας μίλησε για την ευρω-εμπειρία της ως γυναίκα πολιτικός και μας ξετύλιξε την διαμορφωθείσα πολιτική σκηνή. Πεπεισμένη ότι οι πολίτες – με πρώτους τους νέους – φέρουν ευθύνη για την ενημέρωση τους σχετικά με τις πολιτικές εξελίξεις δηλώνει την αισιοδοξία της για την πορεία της Ελλάδας.
Για μια γυναίκα το επάγγελμά σας είναι πιο δύσκολο από ότι για έναν άντρα;
Όλα είναι πιο δύσκολα για τις γυναίκες. Όλα τα επαγγέλματα που απαιτούν ενέργεια, χρόνο, δέσμευση, γιατί οι γυναίκες έχουν πολλαπλούς ρόλους – μάνα, σύζυγος, νοικοκυρά. Όμως και λόγω των στερεοτύπων και των διακρίσεων που υπάρχουν. Χρειάζεται μεγάλη δύναμη και αυτοπεποίθηση. Παρότι έχουμε ένα πολύ δυνατό νομοθετικό πλαίσιο στην Ευρώπη, βλέπει κανείς πως υπάρχουν καταστρατηγήσεις. Από την άλλη, πρέπει να ανοίγουμε δρόμους για τις γυναίκες και στην επιχειρηματικότητα. Όλοι παραδεχόμαστε πως δεν θα βγούμε από την ύφεση και δεν θα πετύχουμε μια σταθερή ανάκαμψη αν δεν δημιουργήσουμε επιχειρήσεις και αλληλένδετα θέσεις εργασίας. Παρόλο που οι γυναίκες φαίνεται να έχουν πολλά χαρίσματα στον τομέα της επιχειρηματικότητας, είναι λίγες. Στον ιδιωτικό τομέα πάλι, η γυναίκα υπάλληλος βάλλεται λόγω κρίσης και συχνά γίνεται εύκολη λεία. Υπάρχουν πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα υποστήριξης της επιχειρηματικότητας και της θέσης της στην αγορά εργασίας, με επαγγελματική εκπαίδευση, δια βίου μάθηση κλπ.
Καταφέρνει η Ελλάδα να υλοποιήσει όλα αυτά τα ευρωπαϊκά προγράμματα;
Σαφώς! Για παράδειγμα τώρα στον Βόλο υπάρχει ένα πρόγραμμα υποστήριξης γυναικών ανέργων ή σε ευάλωτες θέσεις εργασίας. Εκ των πραγμάτων, η γυναίκα πρέπει να έχει μια διορατικότητα, εάν θέλει να ανοίξει μια επιχείρηση, πρέπει να δει ποιος είναι ο τομέας που πάει καλά. Είμαστε σε μια κοινωνία με ελεύθερη αγορά που ο καθένας παίρνει και τις ευθύνες του. Αλλά δεν αρκεί να είσαι υπεύθυνος και δημιουργικός, πρέπει να σου δοθούν και ευκαιρίες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής μου ζωής, παράλληλα με τα άλλα μου καθήκοντα, είμαι σταθερό μέλος στην επιτροπή ισότητας και δικαιωμάτων των γυναικών ακριβώς επειδή πιστεύω πως υπάρχει ακόμη δρόμος για τις γυναίκες.
Θεωρείτε πως για να αποφασίζει κάποιος για θέματα που αφορούν τη χώρα πρέπει να δρα από μια συναισθηματική σκοπιά ή από μια πιο τεχνοκρατική;
Εγώ δεν μπορώ να δω πολιτική χωρίς όραμα και συναίσθημα. Γιατί χωρίς αυτά δεν μπορείς να χαλυβδωθείς με δύναμη για να πετύχεις κάτι. Από την άλλη μεριά, η πραγματικότητα είναι σύνθετη. Χωρίς τεχνικές γνώσεις είναι αδύνατον να μπορέσεις να λειτουργήσεις. Ήμασταν απροετοίμαστοι στα θέματα τεχνικών γνώσεων για να αντιμετωπίσουμε την κρίση. Ανακαλύψαμε τους οίκους αξιολόγησης στη χώρα μας όταν άρχισαν να μας χτυπούν οι διεθνείς αγορές. Πιστεύω πως στα σχολεία τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν πώς λειτουργούν οι αγορές αφού ζούμε σε μια ελεύθερη αγορά ενώ βλέπουμε ότι ακόμη και η Κίνα, και η Ρωσία θέλουν να εντάξουν τις οικονομίες τους σε πιο ελεύθερες αγορές. Η Παιδεία πρέπει να είναι πολύπλευρη και να ενημερώνει και για τον Ευρωπαίο πολίτη, τα δικαιώματά του, τις υποχρεώσεις του αλλά και για να ξέρει να αξιολογεί αυτά που κάνει η κυβέρνησή του, τι θα μπορούσε να κάνει αλλιώτικο, ποια είναι τα περιθώρια και οι δυνατότητες της χώρας. Πρέπει να έχει γνώσεις και ο πολίτης, όχι μόνο ο πολιτικός.
Πώς πιστεύετε πως διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας, ιδίως με τη δημιουργία νέων κομμάτων όπως ‘Το ποτάμι’ του κυρίου Θεοδωράκη; Ίσως στο μέλλον συσταθούν και άλλα.
Στο πλαίσιο της δημοκρατίας είναι δικαίωμα να δημιουργήσει κάποιος ένα πολιτικό κόμμα. Από την άλλη μεριά, είδαμε πως η κρίση και οι συνέπειές της μας έκαναν να αμφισβητήσουμε πολλά δεδομένα, όπως το δικομματικό περιβάλλον. Όλες αυτές οι αμφισβητήσεις είναι κατάλληλο πεδίο για να δημιουργηθούν διάφορες εκφράσεις. Βέβαια ένα πολιτικό κόμμα δεν είναι απλά μια έκφραση είναι κάτι παραπάνω. Αν αυτές οι εκφράσεις μπορούν να μεταφραστούν σε πολιτικό κόμμα και να πάρουν ευθύνη, με συγκεκριμένες προτάσεις για τη χώρα, αυτό θα φανεί στην πορεία. Σε μια δημοκρατία όλοι έχουν το δικαίωμα να επιχειρήσουν και να δοκιμάσουν. Φυσικό το βρίσκω.
Πόσο εύκολο είναι για τους νέους να μάθουν για την Ευρώπη, να ενημερωθούν, να συμμετάσχουν ίσως σε ευρωπαϊκά προγράμματα και γενικότερα σε τι πράξεις προβαίνει τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη για τη χαλύβδωση της σχέσης νέων – Ευρώπης;
Είναι ένα μεγάλο και άλυτο ζήτημα αυτό δυστυχώς. Ένας από τους λόγους που είμαι υπέρ του σταυρού προτίμησης στις εκλογές είναι ακριβώς γιατί είναι μια ευκαιρία παραπάνω να έρθουν οι υποψήφιοι σε επικοινωνία με τους εκλογείς.
Σε αυτό όμως αντιπαραβάλλεται και η άποψη πως μπορεί να προτιμηθεί κάποιος υποψήφιος περισσότερο «διαφημισμένος» και όχι απαραιτήτως πιο ικανός.
Οπωσδήποτε. Κάθε αντιπροσωπευτικό σύστημα έχει αδυναμίες. Μια αδυναμία είναι αυτό που θίγετε, το πώς ο πολίτης πράγματι θα αναγνωρίσει τον υποψήφιο. Ένας νέος, πώς είναι εύκολο να κάνει μια καμπάνια σε πανελλαδικό επίπεδο; Είναι μια αμφιβολία για το πώς θα λειτουργήσει δημοκρατικά το σύστημα. Βέβαια, εδώ έχουν και τα ίδια τα κόμματα ευθύνη για τους υποψήφιους που θα επιλέξουν, αλλά και οι ίδιοι οι πολίτες, οι οποίοι δεν πρέπει να παρασυρθούν εύκολα από τους πιο γνωστούς, – οι οποίοι μπορεί να μην είναι και σχετικοί με το αντικείμενο που θα ακολουθήσουν-, αλλά να ενημερωθούν. Αφού ο πολίτης έχει το δικαίωμα της επιλογής, ας σταθεί πιο προσεκτικά. Η δημοκρατία θέλει ευθύνη.
Στο πολύπλοκο ζήτημα της ενημέρωσης πρέπει τόσο η Ελλάδα όσο και το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο να συμπράξουν μαζί. Από το Κοινοβούλιο, έχουμε μια ευρεία πολιτική επικοινωνία με σκοπό να καταλάβει ο πολίτης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αφορά την καθημερινότητά του και προδιαγράφει το μέλλον του. Παρολαυτά ό,τι και να κάνει το Κοινοβούλιο, δεν θα φτάσει σε σημείο να καλύψει την ενημέρωση όλων των πολιτών. Άρα, πρέπει όλοι να κάνουν αυτή τη δουλειά. Όλους μας αφορά. Αν όλοι όσοι εξαρτώνται από την Ευρώπη, δεν την κάνουν τρόπο ζωής, έκφρασης, δεν πρόκειται να καλύψουμε το έλλειμμα. Η ευθύνη είναι και στα δύο επίπεδα. Ακόμα και τα μέσα που έχουμε δεν τα χρησιμοποιούμε με τον καλύτερο τρόπο. Είναι δυνατόν οι 22 Ευρωβουλευτές που έχουμε εκλεγεί να καλύψουμε όλες τις ανάγκες ενημέρωσης; Ο Ευρωβουλευτής δεν εκλέγεται για να ενημερώνει αλλά για να παράγει πολιτική, να νομοθετεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει γραφεία ενημέρωσης σε όλες τις πρωτεύουσες όπου μπορούν και οι νέοι να ενημερώνονται. Είναι μια πολύπλευρη διαδικασία ευθύνης και στα δύο επίπεδα, η οποία πρέπει να αρχίσει από το σχολείο.
Οι Έλληνες ψηφοφόροι έχουν αλλάξει τα κριτήρια επιλογής;
Παρατηρώ αλλαγή νοοτροπίας. Όλοι καταλαβαίνουν πως σφάλαμε. Και οι πολιτικοί που νόμιζαν πως θα μπαλώσουν τα ελλείμματα και τα χρέη και ο πολίτης που δεν ήθελε να ακούσει άσχημα πράγματα ποτέ. Δεν μπορούσες να πεις πως θα παγώσεις τους μισθούς γιατί έχουμε αυτά τα νούμερα του χρέους. Νόμιζαν πως κάπως μαγικά θα βρίσκονταν τα χρήματα. Δεν συνειδητοποιήσαμε πως το δημόσιο δεν ήταν βιώσιμος τρόπος επαγγέλματος και σταδιοδρομίας διότι φορτωνόταν στους φορολογούμενους και στον ιδιωτικό τομέα. Όλα αυτά είναι κλασικές παθογένειες του συστήματος στο οποίο ζούσαμε και ούτε οι πολιτικοί ήθελαν να τα λένε, ή όταν τα λέγανε πίστευαν πως κάποιος άλλος δια μαγείας θα μπορούσε να υποστεί το πολιτικό κόστος, ούτε και οι πολίτες ήθελαν να τα ακούνε. Τώρα πιστεύω πως τα συνειδητοποιήσαμε. Δεν φαντάζομαι κανείς να πιστεύει ότι θα μπει στο δημόσιο, αντίθετα όλοι ψάχνουν ευκαιρίες να κάνουν τη δική τους επιχείρηση, να σταθούν στα πόδια τους στην αγορά, περισσότερο από ότι πριν. Το θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό. Καταλάβαμε επίσης παρ όλη τη δυσαρέσκεια που καταγράφεται για την Ευρώπη, πως οι Έλληνες εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους ακριβώς γιατί έχουν μεγάλες προσδοκίες από την Ευρώπη, το οποίο είναι ενθαρρυντικό και μας δημιουργεί ευθύνες όταν αισθανόμαστε πως ο λαός περιμένει από την Ευρώπη τόσα πολλά πράγματα. Η δυσαρέσκεια δεν σημαίνει και απόρριψη. Γιατί δυσαρέσκεια μπορείς να έχεις και για το χωριό σου αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν το αγαπάς και δεν θες να το κάνεις καλύτερο. Έγιναν θυσίες που όμως πρέπει να αποκατασταθούν. Βρισκόμαστε σε μια φάση που διανοίγεται μια αισιοδοξία.