Σε μια από τις πιο κλασικές κωμωδίες του, το ‘’Νευρικό εραστή’’, ο Γούντι Άλεν είχε δηλώσει ότι ‘’Αυνανισμός είναι σεξ με κάποιον που αγαπώ’’.
Αν αυτή η ατάκα είναι ικανή να μας μεταφέρει το κλίμα των ρομαντικών κωμωδιών του, τότε το ‘’Η φιλοσοφία είναι λεκτικός αυνανισμός’’ που ακούγεται κάπου προς την αρχή του ‘’Παράλογου ανθρώπου’’ μας πηγαίνει κατευθείαν στις απόψεις του σχετικά με τους ψετοδιανοούμενους και τη ματιά του πάνω στη ζωή που ρυθμίζεται από τον αναρχικό παράγοντα της Τύχης, κάτι που κυρίως έχουμε δει να τον απασχολεί σε δραματικές στιγμές του όπως το ‘’Απιστίες και Αμαρτίες’’ και το ‘’Match Point’’, επηρεασμένες βαθιά από το έργο του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.
Στον ‘’Παράλογο Άνθρωπο’’, ο διοπτροφόρος auteur μας συστήνει έναν 40άρη καθηγητή φιλοσοφίας (σε αυτό το ρόλο ο πάντα καλός Γιόακιν Φίνιξ) που βλέπει τις ιδέες για τις οποίες μίλαγε μια ζωή να μη βρίσκουν πρακτική εφαρμογή στη καθημερινότητά του και να μην έχουν καλυτερέψει τον κόσμο ούτε στο ελάχιστο. Ο καλύτερός του φίλος έχει σκοτωθεί στο Ιράκ από μια νάρκη ενώ έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει και σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Η γνωριμία με μια φοιτήτριά του (Έμμα Στόουν)-που θα εξελιχθεί σε έρωτα- και μια συζήτηση που θα ακούσει τυχαία θα τον οδηγήσουν στο να θελήσει να διαπράξει το τέλειο έγκλημα, κάτι που θα του δώσει πίσω τη χαμένη του θέληση για ζωή. Το υποψήφιο θύμα είναι ένας ισχυρός αλλά συνάμα άδικος δικαστής.
Πρόκειται για μια ταινία που μας ξεκαθαρίζει από τον τίτλο της (εφόσον παραπέμπει στο βιβλίο του καθηγητή Γουίλιαμ Μπάρετ σχετικό με τους υπαρξιστές) ότι θα ασχοληθεί με ζητήματα υπαρξιακά αλλά και ηθικής στο δεύτερο μέρος της, μετά τη δολοφονία του δικαστή. Θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες πάνω στα θέματα της ηθικής που θέτει το φιλμ και τις διαφορετικές οπτικές αναγνώσεις πάνω σε αυτά. Όμως, αν επιχειρούσαμε κάτι τέτοιο, θα έπρεπε αφ’ ενός να προδίδαμε πολλά στοιχεία της πλοκής και αφ’ ετέρου να αρχίζαμε να παπαγαλίζουμε φιλοσοφικά διδάγματα που θα έκαναν τον δημιουργό να μας επιπλήξει λέγοντάς μας ότι αυνανιζόμαστε… λεκτικώς.
Έτσι, το μόνο που μπορούμε να αποκαλύψουμε είναι ότι ενώ στο ‘’Match Point’’ η τύχη δείχνει να χαμογελά στον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα επιβραβεύοντας σε ένα πρώτο επίπεδο το έγκλημά του, εδώ του παίζει ένα σαρδόνιο παιχνίδι. Παράλληλα, το τεχνικό κομμάτι της ταινίας είναι σε υψηλό επίπεδο με το Darius Khondji στη διεύθυνση φωτογραφίας (όμορφα συλλαμβάνονται τα τοπία του Rhode Island όπως και οι σκηνές στο λούνα παρκ) αλλά και ένα soundtrack που περιλαμβάνει τζαζ συνθέσεις από τους Ramsey Lewis Trio αλλά και Μπαχ.
Από την άλλη, το πρωταγωνιστικό δίδυμο δεν διαθέτει ιδιαίτερη χημεία ενώ οι δευτερεύοντες χαρακτήρες είναι επιφανειακά γραμμένοι εν αντιθέσει με πιο παλιές ταινίες του Άλεν όπως το ‘’Η Χάνα και οι αδερφές της’’ όπου αυτοί οι ρόλοι όχι μόνο ξεχώριζαν αλλά βραβεύονταν και με Όσκαρ.
Ο Γούντι Άλεν στα 80 του χρόνια δεν έχει μονάχα τα κότσια να σατιρίσει και να γυρίσει την πλάτη σχεδόν σε όλα τα μεγάλα φιλοσοφικά κινήματα (που περισσότερο θεωρητικολογούν παρά πράττουν) αλλά ταυτόχρονα αποδεικνύεται ότι έχει αντιληφθεί προ πολλού πως ο κόσμος και οι πράξεις μας μέσα σε αυτόν δεν βασίζονται στην απόλυτη λογική αλλά στον παράγοντα του τυχαίου που λειτουργεί πότε υπέρ και πότε κατά μας και που εμείς ελάχιστα μπορούμε να ελέγξουμε.
