Στο 57ο φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης βρεθήκαμε το τριήμερο 4-6 Νοεμβρίου. Καινούριο ξεκίνημα φέτος για το θεσμό μιας και τα ηνία του ανέλαβε ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής των Νυχτών Πρεμιέρας του Περιοδικού Σινεμά.
Το φεστιβάλ άνοιξε την αυλαία του την Πέμπτη, 3 Νοεμβρίου με το ‘’Πάτερσον’’, την τελευταία ταινία του Τζιμ Τζάρμους. Όπως είναι λογικό, η μοναδική προβολή που θα γίνει για το κοινό την ερχόμενη Τετάρτη, 9 Νοεμβρίου, είναι ήδη sold out. Ακόμη, θα προβληθεί και το πολυαναμενόμενο ντοκιμαντέρ ‘’Gimme Danger’’ του ίδιου σκηνοθέτη που έχει σχέση με την ιστορία του συγκροτήματος ‘’The Stooges’’. Σημειωτέον ότι στο πι και φι εξαντλήθηκαν και τα εισιτήρια για την πρώτη προβολή της τελευταίας ταινίας του αείμνηστου Νίκου Τριανταφυλλίδη, το ‘’90 χρόνια ΠΑΟΚ-Νοσταλγώντας το μέλλον’’. Ο κόσμος της ομάδας ανυπομονούσε γι’ αυτό το ντοκιμαντέρ.
‘’Σημαδεμένες καρδιές’’ του Ράντου Γιούντε, προβολή στα πλαίσια των 40 χρόνων της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου της ‘’Γλυκιάς συμμορίας’’ του Νίκου Νικολαΐδη και το γαλλικό φιλμ ‘’Ταξίδι στη Γροιλανδία’’ ήταν όσα είδαμε κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Θεσσαλονίκη. Μόνο μια ταινία την ημέρα; Θα ρωτήσει κανείς. Ήταν που όλο τον υπόλοιπο χρόνο μας τον περνάγαμε με όμορφες φοιτητικές μαζώξεις σε σπίτια, καφέδες, μεζέδες και τσιπουράκια στο ‘’Αγιολί’’, σουβλάκια στο ‘’Λαϊκό’’ και βόλτες από την Άνω Πόλη μέχρι τη Νέα παραλία.
Ο Ράντου Γιούντε είναι ένας Ρουμάνος σκηνοθέτης που ο γράφων χάρηκε που ανακάλυψε βλέποντας πέρυσι στο φεστιβάλ γαλλόφωνου κινηματογράφου την ταινία του ‘’Aferim!’’ που μας μετέφερε στη Ρουμανία των αρχών του 19ου αιώνα. Μια δημιουργία απολαυστική, γεμάτη χιούμορ αλλά και λαογραφικά στοιχεία που δεν αφήνουν ασυγκίνητους τους λάτρεις της Ιστορίας. Αν και είχε προβληθεί για πρώτη φορά στο περσινό φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (και έπειτα στο γαλλόφωνο), ήταν μόλις την περασμένη βδομάδα που βγήκε στους κινηματογράφους. Σε εντελώς διαφορετικό ύφος κινείται η καινούρια ταινία του Γιούντε. Οι ‘’Σημαδεμένες καρδιές’’ (μια ταινία που διαδραματίζεται στα 1937 και βασίζεται στο μυθιστόρημα του Μax Blecher) αφηγούνται την ιστορία του Εμμανουέλ από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα του στο σανατόριο. Στατικά πλάνα με αναφορές ακόμα και σε έργα τέχνης όπως το ‘’Μάθημα ανατομίας του Δρ.Τουλπ’’ του Ρέμπραντ, καλογραμμένοι χαρακτήρες και μια ατμόσφαιρα που θυμίζει αρκετά το σινεμά του Μπέργκμαν.
Σάββατο πρωί. Έπειτα από ξενύχτι. Λίγες ώρες ύπνος. Καφές από το ‘’Παραδοσιακό’’ και γραμμή για το Ολύμπιον και την αίθουσα Παύλος Ζάννας. Ταινία όχι πρώτης προβολής. Η ‘’Γλυκιά συμμορία’’ του Νίκου Νικολαΐδη με είσοδο ελεύθερη, στα πλαίσια των 40 χρόνων της ΠΕΚΚ. Σαν νεώτεροι σινεφίλ που είμαστε, δεν είχαμε προλάβει καμία ταινία του σκηνοθέτη σε μεγάλη οθόνη οπότε δεν χάσαμε την ευκαιρία. 153 λεπτά διαρκεί αυτό το ποίημα του Ν.Ν και όμως μας κράτησε καθηλωμένους για ακόμη μια φορά. Οι ατάκες που εκστομίζουν οι πρωταγωνιστές της ταινίας, όπως άλλωστε και ολόκληρο το σύμπαν που φτιάχνει ο Νικολαΐδης, ασκούν γοητεία. Αυτό που είχε ενδιαφέρον σε αυτή την προβολή, ήταν οι αντιδράσεις των διάφορων ξένων θεατών που παρακολουθούσαν την ταινία. Νεαροί Γάλλοι, επί παραδείγματι φαίνεται να διασκέδαζαν με την ψυχή τους.
Ήταν το ίδιο απόγευμα που έξω από τις Αποθήκες στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το μάτι μας εντόπισε μέσα στον κόσμο και το μεγάλο κεφάλαιο του κινηματογράφου που ακούει στο όνομα ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΑΣ. Αρχικά δεν μπορούσαμε ούτε να κουνηθούμε από το δέος που αισθανθήκαμε, αλλά η ευγενική φυσιογνωμία και το χαμόγελό του μας έκαναν να αφήσουμε στην άκρη τις ντροπές, να σφίξουμε το χέρι του και να του πούμε ένα ‘’ευχαριστώ’’ για την προσφορά του.
Κυριακή γιορτή και σχολή για όλους εκτός από τους σινεφίλ ταξιδιώτες. Πρωινή βόλτα στην ηλιόλουστη Θεσσαλονίκη (από τις λίγες φορές που αφήσαμε παραπονεμένο το σαλεπιτζή ‘’Αλέξανδρο’’ ήταν φέτος λόγω του ότι ο καιρός δεν το ‘’τράβαγε’’ το σαλέπι) και έπειτα αγορά βιβλίων από τις εκδόσεις του ΦΚΘ. Λογής-λογής συλλογικά βιβλία σχετικά με το έργο σπουδαίων σκηνοθετών. Αχ, μακάρι να μην ήταν εξαντλημένοι οι τόμοι για Λουίς Μπουνιουέλ και Λουκίνο Βισκόντι. Δεν πειράζει. Πήραμε ένα βιβλιαράκι που είχε εκδοθεί με αφορμή τα 50 χρόνια προσφοράς του λατρεμένου Ντίνου Ηλιόπουλου στον κινηματογράφο, το 1998. Κάποιος από την παρέα αγόρασε ένα βιβλίο για τον Άκι Καουρισμάκι. Ξεφυλλίζοντάς το ανακαλύψαμε και ένα δυνατό κείμενο του Νίκου Τριανταφυλλίδη.
Όσο για την τελευταία ταινία που παρακολουθήσαμε, το ‘’Ταξίδι στη Γροιλανδία’’ του Σεμπαστιάν Μπεντμπεντέρ , διόλου δεν μας ενθουσίασε ενώ είχε όλα τα φόντα. Είναι, λέει, δυο αποτυχημένοι ηθοποιοί, ο Τομά και ο Τομά που πηγαίνουν σε ένα απομονωμένο χωριό της Γροιλανδίας όπου μένει ο πατέρας του ενός. Εκεί θα γνωριστούν με τους Ινουίτ και οι πολιτισμικές διαφορές θα δημιουργήσουν κάποιες αμήχανες στιγμές. Πέρα από μερικά αστεία στο πρώτο μέρος της ταινίας, το αυτονόητο λαογραφικό ενδιαφέρον και την καλή δουλειά στη διεύθυνση φωτογραφίας, μείναμε με την αίσθηση ότι το πρωταγωνιστικό δίδυμο(Thomas Blanchard, Thomas Scimeca) δεν είχε χημεία, οι χαρακτήρες έμειναν ανολοκλήρωτοι και κυρίως δεν υπήρχε καμία δραματουργική κορύφωση. Θέματα, δηλαδή, σεναρίου.
Κι αν το δικό μας ταξίδι τελειώνει κάπου εδώ, το φεστιβάλ συνεχίζεται μέχρι τις 13 Νοεμβρίου με μια δυνατή βδομάδα που περιλαμβάνει ταινίες όπως τον ‘’Εμποράκο’’ του Ασγκάρ Φαραντί, το ‘’Ένα άγνωστο κορίτσι’’ των αδερφών Νταρντέν, τη Sieranevada του Κρίστι Πούιου (θα γράψουμε περισσότερα για την ταινία με την έξοδό της στις αίθουσες, την Πέμπτη), τη ‘’Χορεύτρια’’ που αποτελεί και την ταινία λήξης του φεστιβάλ αλλά και ένα ακόμη πλήθος φιλμ και αφιερωμάτων για τα οποία μπορείτε να ενημερωθείτε και από την ηλεκτρονική διεύθυνση : http://tiff.filmfestival.gr/
