Το κίνημα του 51’: στρατιωτικοί εν δράσει, πολιτικοί εν παύσει, του Βαγγέλη Γεωργίου

Δημοσιεύθηκε

Και έτσι αφού ηττήθηκαν οι κομμουνισταί το 49’, οι αδελφές και μανάδες μας δεν έγιναν πουτάνες, όπως λένε σήμερα πολλοί πεφωτισμένοι και καλά διαβασμένοι συντηρητικοί. Και μπήκαμε στην δεκαετία του 50’ όλο αισιοδοξία και τα πάντα σε τάξη… ή όχι;

Η νικήτρια δεξιά φαινόταν να περνάει άσχημες μέρες την Άνοιξη του 51’. Ο στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος, επιδέξιος πραξικοπηματίας και κολλητός του Μεταξά τη δεκαετία του 30’, τσακώθηκε με το παλάτι. «Όχι ρε παιδιά, μην τσακώνεστε βρείτε μια μέση λύση». Μάταιο, ο στραταρχάκος μας υπέβαλε τη παραίτησή του από Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, καθότι τα Ανάκτορα ένιωσαν να απειλούνται από τις υπερεξουσίες που χε αποκτήσει ο στρατάρχης με τις ευλογίες των Αμερικανών. Ταυτόχρονα άρχισαν να γίνονται στο στράτευμα αντικαταστάσεις ανώτατων αξιωματικών, προσκείμενων σε μια ανεπανόρθωτα αντιδημοκρατική στρατιωτική οργάνωση τον ΙΔΕΑ, από τους βασιλόφρονες. Επακόλουθο όλων αυτών των εξελίξεων ήταν μια ομάδα κατώτερων αξιωματικών του ΙΔΕΑ να ερμηνεύσει αυτές τις ενέργειες, ως ενδείξεις προσπάθειας της βασιλικής οικογένειας να ανακτήσει τον έλεγχο του σώματος των αξιωματικών. Έτσι οι δεξιοί διαιρέθηκαν σε παπαγικούς(ΙΔΕΑ) και βασιλόφρονες.

Οι παπαγικοί όμως ήταν πιο λαμόγια. Δίχως να χρονοτριβήσουν εκείνο τον Μάιο, μετέφεραν αρκετές στρατιωτικές μονάδες στην Αθήνα με σκοπό να εξαναγκάσουν την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία να δεχτεί τους όρους τους. “Γιατί κύριοι διώξατε τον μπαμπάκα μας τον Αλέξανδρο από την θέση του;; Ντροπή σας;” Ωστόσο συνέβη κάτι το απρόσμενο: μόλις ο Παπάγος πληροφορήθηκε για την ανταρσία διέταξε τις μονάδες να γυρίσουν στις θέσεις τους διαβεβαιώνοντας όμως τους fun του, ότι δεν θα τιμωρούνταν για την πράξη τους. Η ισχύς του Παπάγου ήταν απόλυτη. Όταν ο βασιλιάς σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ελέγξει την κατάσταση ζήτησε από τον Αρχηγό ΓΕΣ, Θρασύβουλο Τσακαλώτο να συλλάβει τον Παπάγο αυτός κούνησε το κεφάλι του. “Πάει καλά ο άνθρωπος; Που ζει; θέλει να μας μπουζουριάσουν όλους;” O Τσακαλώτος έκατσε στα αυγά του καθότι με την δεδομένη ισορροπία δυνάμεων, αυτά που έλεγε ο βασιλιάς ήταν μπούρδες!

Το ημιτελές κίνημα του 1951 απέδειξε ότι για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις δεν ήταν τόσο ενωμένες όσο πίστευαν οι κοιλαράδες πολιτικοί, αναδεικνύοντας σοβαρά προβλήματα πειθαρχίας και συνοχής. Το γεγονός ότι οι απλοί λοχαγοί υπάκουγαν μόνο τον στρατάρχη και κανέναν άλλο, καθώς και το ότι δεν τους επιβλήθηκαν ποινές, πιστοποιούσε τη νοσηρή κατάσταση της ιεραρχίας, από τον βασιλιά μέχρι τον απλό λοχαγό. Ακόμα και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ αντιστράτηγος Θεόδωρος Γρηγορόπουλος δεν γνώριζε τίποτα για τις στρατιωτικές δραστηριότητες, ενώ τα μέτρα ασφαλείας πού πήρε για τυχόν πραξικόπημα, οι υφιστάμενοί του τα έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η αποτυχία του Κινήματος είχε σαν αποτέλεσμα, μια ομάδα ξεροκέφαλων αξιωματικών να χάσουν την εμπιστοσύνη τους προς τους ανωτέρους τους, επειδή δεν τόλμησαν να φέρουν σε πέρας το κίνημα υποκύπτοντας στις πιέσεις των Ανακτόρων και του Παπάγου. Η επιμονή του τελευταίου να κουκουλώσει την υπόθεση και να μην τιμωρηθούν οι ένοχοι, θα άνοιγε τους ασκούς του Αιόλου για την θεσμική αυτονόμηση του στρατεύματος.

Οι κεντρώες κυβερνήσεις προσπάθησαν να προχωρήσουν -μετά από εισηγήσεις του νομοταγούς Γρηγορόπουλου- σε μια έρευνα για το κίνημα του περασμένου Μαΐου. Αλλά ο Παπαγάκος, έχοντας ιδρύσει στο μεταξύ ένα νέο κόμμα τον Ελληνικό Συναγερμό, ανέλαβε το ρόλο του συνηγόρου των πραξικοπηματιών στο κοινοβούλιο. Με προεκλογικό σύνθημα την «τιμή του στρατού», δεσμεύτηκε να επανορθώσει για το “κακό” που είχε γίνει στο στράτευμα όταν θα ανέβαινε στην εξουσία.

Ο στρατάρχης Παπάγος έτσι ξεχώρισε για αυτό που λίγοι πολιτικοί κατόρθωσαν τα τελευταία 200 χρόνια: έκανε το μέγιστο κακό στον τόπο του μένοντας πιστός στην προεκλογική του δέσμευση, δίνοντας συγχωροχάρτι στους λοχαγούς του 51’ και μεθαυριανούς συνταγματάρχες του 67’.

Ακολουθήστε μας στο Google News

Facebook
Twitter
LinkedIn

Περισσότερα
άρθρα