Η UNESCO αποτελεί σημαντικό εξειδικευμένο διεθνή Οργανισμό του ΟΗΕ, που πρωταρχικό και θεμελιώδη στόχο έχει την προστασία πολιτιστικών μνημείων και χώρων από κάθε είδους φθορά και καταστροφή, προκειμένου αυτά να κληροδοτηθούν στις γενιές του μέλλοντος. Το 1981 η Ελλάδα υπέγραψε τη «Συνθήκη της UNESCO για την προστασία των μνημείων και χώρων παγκόσμιας κληρονομιάς». Tα μνημεία της χώρας μας που βρίσκονται στον κατάλογο υπό την προστασία της UNESCO :

1. Ναός Επικούρειου Απόλλωνος – Βάσσες Φιγαλείας (Χρονολογία ένταξης 1986*)
Ο φημισμένος ναός αφιερωμένος στο θεό της ίασης και του ήλιου, χτίσθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα, προφυλαγμένος ανάμεσα στα απόκρημνα βουνά της Αρκαδίας.
2. Αρχαιολογικός χώρος Ακροπόλεως (Χρονολογία ένταξης 1987)
Απεικονίζοντας τους πολιτισμούς, τους μύθους και τις θρησκείες, που άνθισαν στην Ελλάδα για διάστημα μεγαλύτερο από χίλια συναπτά έτη, η Ακρόπολη εσωκλείει στα τείχη της τέσσερα από τα σπουδαιότερα αριστουργήματα της κλασσικής Ελληνικής περιόδου: τον Παρθενώνα, τα Προπύλαια, το Ερέχθειο και τον ναό της Αθηνάς Νίκης, τα οποία όχι μόνο αποτελούν μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά μπορούν να θεωρηθούν και σύμβολα της ιδέας αυτής.
3. Αρχαιολογικός χώρος Δελφών (Χρονολογία ένταξης 1987)
Το Πανελλήνιο Ιερό των Δελφών, όπου δινόταν ο χρησμός του Απόλλωνα, εθεωρείτο, ως γνωστόν, ο «ομφαλός της γης». Εναρμονισμένος πλήρως με το εξαίσιο τοπίο και εμποτισμένος με ιερή σημασία, ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών ήταν τον 6ο π.Χ. αιώνα θρησκευτικό κέντρο και το σύμβολο ενότητας του αρχαίου πολιτισμού. Σήμερα αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών από όλο τον κόσμο.
4. Ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο (Χρονολογία ένταξης 1988)
Σε μια μικρή κοιλάδα της Πελοποννήσου εκτείνεται ο αρχαιολογικός χώρος της Επιδαύρου, δομημένος σε διαφορετικά επίπεδα.
5. Άγιον Όρος – Χερσόνησος του Άθω (Χρονολογία ένταξης 1988)
Ορθόδοξο πνευματικό κέντρο από το 1054 μ.Χ., το Όρος Άθως απολαμβάνει καθεστώς αυτονομίας από την εποχή του Βυζαντίου.
6. Μετέωρα (Χρονολογία ένταξης 1988)
Τον 11ο αιώνα σε μια δυσπρόσιτη περιοχή των Μετεώρων, στις κορυφές απόκρημνων βράχων, μοναχοί εγκατέστησαν «τους στύλους του ουρανού» – όπως τους αποκαλούσαν, τα ιερά μοναστήρια τους, που λειτουργούν ως σήμερα.
7. Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της πόλης της Θεσσαλονίκης (Χρονολογία ένταξης 1988)
Η Θεσσαλονίκη, η δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Ελλάδος, ιδρύθηκε το 315 μ.Χ. και αποτέλεσε ένα από τα πρώτα κέντρα εξάπλωσης του Χριστιανισμού.
8. Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου (Χρονολογία ένταξης 1988)
Η Ρόδος βρισκόταν στην κατοχή του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ από το 1309 έως το 1523, το οποίο και μετέτρεψε την πόλη σε προπύργιο. Μεταγενέστερα, η Ρόδος πέρασε υπό Ιταλική και Τουρκική κατοχή. Αυτές οι περίοδοι κατοχής αντικατοπτρίζονται πλήρως στην αρχιτεκτονική των κτιρίων της με μια μοναδική συνύπαρξη. Με το Παλάτι των Μεγάλων Αρχόντων, το Νοσοκομείο και το δρόμο των Ιπποτών, η Άνω Πόλη αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα αστικά κέντρα της Γοτθικής περιόδου. Στην Κάτω Πόλη, η Γοτθική αρχιτεκτονική συνυπάρχει αρμονικά με τα τζαμιά, τα δημόσια λουτρά και με άλλα κτίρια της Οθωμανικής περιόδου.
9. Αρχαιολογικός χώρος Ολυμπίας (Χρονολογία ένταξης 1989)
Τον 10ο αιώνα π.Χ. η Ολυμπία έγινε το κέντρο λατρείας του Δία. Το μνημείο της Άλτης – το ιερό των θεών – συγκεντρώνει σημαντικά αριστουργήματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
10. Αρχαιολογικός χώρος Μυστρά (Χρονολογία ένταξης 1989)
Το «θαύμα του Μοριά» – όπως αποκαλείται, ανεγέρθη ως φρούριο το 1249 από τον Βασιλιά της Αχαΐας Γουλιέλμο τον Βιλλεαρδουίνο.
11. Αρχαιολογικός χώρος Δήλου (Χρονολογία ένταξης 1990)
Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ο Απόλλωνας γεννήθηκε σε αυτό το μικρό νησί των Κυκλάδων. Το ιερό του Απόλλωνα προσέλκυε προσκυνητές απ΄ όλη την Ελλάδα, καθιστώντας τη Δήλο ένα ακμάζον εμπορικό λιμάνι.
12. Μονή Δαφνίου, Μονή Οσίου Λουκά και Νέα Μονή Χίου (Χρονολογία ένταξης 1990)
Παρά τη σημαντική γεωγραφική τους απόσταση (το πρώτο στην Αττική, το δεύτερο στην Φωκίδα και το τρίτο στο Αιγαίο) αυτά τα τρία μοναστήρια αποτελούν μια ενότητα, καθώς ανήκουν στην ίδια τυπολογική σειρά.
13. Αρχαιολογικός χώρος Ηραίου Σάμου (Χρονολογία ένταξης 1992)
Από την 3 χιλιετηρίδα π.Χ. η Σάμος κατοικήθηκε από πολλούς πολιτισμούς. Απομεινάρια των πολιτισμών αυτών, τα ερείπια του Πυθαγορείου, ενός αρχαίου οχυρωμένου λιμανιού με ελληνικά και ρωμαϊκά μνημεία και ένα εντυπωσιακό υδραγωγείο, καθώς και το Ηραίο, ο ναός της Ήρας της Σάμου αποτελούν μνημεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος.
14. Αρχαιολογικός χώρος Αιγών (Βεργίνα) (Χρονολογία ένταξης 1996)
Η πόλη Αιγαί, η πρώτη πρωτεύουσα του Βασιλείου της αρχαίας Μακεδονίας, ανακαλύφθηκε τον 19 αιώνα κοντά στην Βεργίνα στη Βόρεια Ελλάδα. Τα πιο σημαντικά μνημεία – μερικά εκ των οποίων χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα π.Χ. – είναι το Παλάτι, διακοσμημένο με μωσαϊκά και τοιχογραφίες και ο χώρος ταφής.
15. Αρχαιολογικοί χώροι Μυκηνών και Τίρυνθας (Χρονολογία ένταξης 1999)
Οι αρχαιολογικοί χώροι των Μυκηνών και της Τίρυνθας αποτελούν τα επιβλητικά μνημεία των δύο μεγαλύτερων πόλεων του Μυκηναϊκού πολιτισμού, ο οποίος κυριάρχησε στην ανατολική Μεσόγειο από τον 15ο έως τον 12ο αιώνα π.Χ. και διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη του κλασσικού ελληνικού πολιτισμού.
16. Ιστορικό κέντρο (Χώρα), με τη Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης στην Πάτμο (Χρονολογία ένταξης 1999)
Η Πάτμος(στα Δωδεκάνησα), φημίζεται ως το νησί όπου ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος έγραψε το Ευαγγέλιο και την Αποκάλυψη. Στα τέλη του 10ου αιώνα, ανακαλύφθηκε στο νησί, ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον «αγαπημένο μαθητή».
17. Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας (Χρονολογία ένταξης 2007)
Η Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας με τα δύο φρούριά της, το παλαιό και το νέο, αλλά και με ίχνη πολλαπλών επιρροών, κατοικείται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, διατηρώντας ωστόσο ανέπαφο το μοναδικό χαρακτήρα της.

Πληροφορίες και φωτογραφίες από το capital.gr