Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι τα φυσικά μονοπάτια της Ελλάδας κρύβουν κρυμμένους θησαυρούς με μαγευτικά τοπία που κόβουν την ανάσα, κρυμμένα αξιοθέατα που αξίζει κάνεις να επισκεφτεί, τεράστια ποικιλία χλωρίδας και πανίδας για τους λάτρεις της φύσης και την αίσθηση της περιπέτειας και ανακάλυψης;
Ένας πλούτος που είναι κανείς να απορεί γιατί μέχρι πρότινος έμενε σχεδόν πλήρως αναξιοποίητος χωρίς εύκολη πρόσβαση και επαρκή σηματοδότηση. Το πρόβλημα αυτό εντόπισε ένας νέος, φιλόδοξος και δραστήριος νέος με αστείρευτη αγάπη για την φύση και την φυσική ομορφιά της Ελλάδας.
Πρόκειται για τον Φοίβο Τσαραβόπουλο που μίλησε στην Αέλια για το πώς αποφάσισε να δώσει πνοή σε αυτά τα μονοπάτια και να θέσει τα θεμέλια για να μια νέα μορφή τουρισμού στην Ελλάδα με την νεοσύστατη Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση “Path of Greece”.
Ευχαριστούμε καταρχάς που είστε μαζί μας και θα ήθελα να ξεκινήσουμε λέγοντας μας λίγα πράγματα σχετικά με τι είναι και πως προέκυψε το Paths of Greece.
Προέκυψε εθελοντικά. Πηγαίνοντας στα Κύθηρα για διακοπές, κάποια στιγμή μετέφρασα εκεί μια ιστοσελίδα και είδα για κάτι μονοπάτια τα οποία μου κίνησαν την περιέργεια για να πάω να τα εξερευνήσω.
Κλειστά μονοπάτια με δύσκολη πρόσβαση και καμία σηματοδότηση, οπότε βρήκα κάποια τοπικά ιδρύματα και τους είπα αν θέλουν να βρούμε χρηματοδοτήσεις για να τα φτιάξουμε. Έψαξα και εγώ να δω ποιες είναι οι πρακτικές, διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα για τις σημάνσεις των μονοπατιών, την οργάνωση των δικτύων κτλ και έτσι κάναμε εθελοντικά ένα πρώτο βήμα για την δημιουργία μονοπατιών στα Κύθηρα.
Στο διάστημα αυτό με βρήκε και μια περιβαλλοντική οργάνωση και μου ζήτησε να συνεργαστούμε σε ένα πρόγραμμα και σύντομα οι δρόμοι μας πήραν τελείως διαφορετική κατεύθυνση. Εκεί είναι που ξεκίνησα να ασχολούμαι και επαγγελματικά με το Paths of Greece.
Σας καλεί ο δήμος ή κάποια τοπική κοινότητα για να φτιάξετε το δίκτυο με τα μονοπάτια;
Ναι, ουσιαστικά δεν πάμε εμείς σε ένα μέρος, αλλά περιμένουμε να μας καλέσουν και αυτό δείχνει ότι ήδη υπάρχει κάποια ωριμότητα σχετικά με την θέληση να γίνουν τέτοια μονοπάτια. Αυτό που κάνουμε δηλαδή είναι ότι πηγαίνουμε σε ένα τόπο και κοιτάμε καταρχάς να δούμε αν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη ενός μονοπατιού εκεί, δηλαδή αν έχει τα φυσικά, πολιτισμικά, ιστορικά και λοιπά προσόντα.
Σε δεύτερο στάδιο και αν δούμε ότι γίνεται, συμφωνούμε με την οργάνωση που μας έχει καλέσει και επιλέγουμε να σχεδιάσουμε ένα δίκτυο από εύκολα και προσβάσιμα μονοπάτια, τα οποίο θα είναι ικανά από μόνα τους να προσελκύσουν πεζοπόρους τουρίστες.
Σε αυτήν την προσπάθεια που κάνετε συναντάτε δυσκολίες είτε από τις τοπικές αρχές με τις οποίες έρχεστε σε επαφή είτε από τους ντόπιους κατοίκους;
Στην πρώτη επίσκεψη προσπαθούμε όταν πηγαίνουμε να κάνουμε κάποιες δράσεις διαβούλευσης για να μπορέσουμε, όταν έχουμε ήδη καταλήξει στο ποιο περίπου θα είναι το δίκτυο, να το παρουσιάσουμε και να έχουμε και κάποιες γνώμες από ανθρώπους που γνωρίζουν τον τόπο τους αρκετά καλά.
Εκεί λοιπόν έχουμε κάποιες ενστάσεις μερικές φορές ως προς την χάραξη των διαδρομών και υπάρχουν ερωτήσεις που ακούμε συχνά όπως «αν κάνετε μονοπάτι θα χάσω το χωράφι μου;» Ή «αν γίνει δίκτυο με το μονοπάτι, δεν θα μπορούμε να χτίσουμε ξενοδοχεία;» και διάφορα άλλα τέτοια τα οποία θα τα χαρακτήριζα μύθους.
Υπάρχει καθόλου ο φόβος να μοιράζεστε ανοιχτά τις σκέψεις με τους συνεργάτες σας, με την έννοια ότι κάποιος μπορεί να κλέψει είτε τεχνογνωσία είτε ιδέες για να πάει να κάνει κάτι δικό του ανταγωνιστικά;
Αυτό είναι πολύ σημαντικό που λες και μπορώ να πω ότι μου έτυχε κιόλας. Αυτό όμως που έχω καταλάβει είναι ότι εν τέλει το μόνο σημαντικό συστατικό της επιτυχίας δεν είναι να γνωρίζεις ορισμένα τεχνικά χαρακτηριστικά για να ανταγωνιστείς κάποιον με αυτά. Θέλει σίγουρα όμως προσοχή ως προς ποια πράγματα μοιράζεσαι. Είμαι υπέρ της πολύ ανοιχτής συζήτησης, ο καθένας όμως να είναι ειδικός σε κάποιον τομέα, τον οποίο να προσπαθεί να βελτιώσει περισσότερο.
Άρα πέρα από τις τεχνικές γνώσεις που έχει κάποιος μιλάμε και ενδεχομένως για κάποια προσωπικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν κάποιοι για να είναι αξιόπιστοι σε ότι αφορά τις συνεργασίες;
Το βασικότερο για την δικιά μας δουλειά είναι το όραμα. Δηλαδή του να αντιλαμβάνεσαι πλήρως τι κάνεις.
Αυτό το όραμα δηλαδή που έχει ο καθένας, που για εμένα είναι το να προσπαθείς να φτιάξεις βιώσιμα πράγματα που θα έχουν νόημα για τον τόπο και για το μέλλον του, είναι το βασικότερο συστατικό για να υπάρχει και σωστή επικοινωνία μεταξύ των συνεργατών μου.
Από εκεί και πέρα η συνέπεια και η εργατικότητα είναι πάρα πολύ βασικά στοιχεία και επίσης να μην φοβάσαι να μπεις και μέσα οικονομικά, αν είναι να έχεις την καλύτερη δυνατή ποιότητα σε αυτό που θα δώσεις.
Στην Ελλάδα βέβαια υπάρχει και η νοοτροπία ότι αν αποτύχεις σε κάτι είσαι «αποτυχημένος» ενώ στο εξωτερικό που τα πράγματα είναι διαφορετικά λένε ότι όσες πιο πολλές φορές αποτύχει κάποιος τόσο καλύτερα.
Τείνω να συμφωνήσω αρκετά και στην Ελλάδα μάλλον πριν καν προσπαθήσεις κάτι, άσχετα από το αν θα αποτύχεις, σε θεωρούν αποτυχημένο. Υπάρχουν βέβαια προσπάθειες οι οποίες τις βλέπεις εξαρχής ότι είναι λίγο στα τυφλά. Σημασία έχει όμως να δεις και λίγο πιο μπροστά στις γενικές τάσεις που υπάρχουν στην αγορά.
Χρειάζεται πολύ δουλειά και να μην απογοητεύεσαι ακόμα και από σοβαρά πράγματα. Κάποιες φορές μπορεί να πηγαίνεις πολύ ψηλά και κάποιες άλλες να κατεβαίνεις κάτω από το μηδέν, όπου πιάνεις πραγματικά πάτο και λες ως εδώ ήταν. Εκεί θέλει το θάρρος να συνεχίσεις, για να ξαναπάς προς τα πάνω και αν αυτό που κάνεις έχει ποιότητα, γιατί αυτό είναι ίσως και το πιο βασικό από όλα, το σίγουρο είναι ότι θα ξανασηκωθείς.
Θα προτείνατε σε κάποιον που έχει ένα χόμπι να δει πως αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε κάποια επιχειρηματική δραστηριότητα;
Σε πρώτη φάση θα έλεγα κανείς να μην απασχοληθεί σε κάτι κατά αποκλειστικότητα. Δηλαδή όσον αφορά και στο ρίσκο που λέγαμε πριν, να μην βάλει όλο του τον κόπο και τα χρήματα σε μια προσπάθεια, αλλά να το αναπτύξει σταδιακά.
Επίσης, αν κάποιος έχει ένα χόμπι, ειδικά όσον αφορά στον τουρισμό και προσπαθήσει να το κάνει επιχειρηματικό είναι πολύ βασική η εξωστρέφεια. Δηλαδή να δεις ποιοι άλλοι το έχουν προσπαθήσει, που φτάσανε και τι λάθη ενδεχομένως έκαναν. Θα πρότεινα όμως να κάνουν κάτι πρωτότυπο που έχει να κάνει με τον τόπο τους και όταν έρθει ο ξένος να το δει,θα είναι σαν έχει ζήσει μια εμπειρία.
Αν γυρνούσατε τον χρόνο πίσω αλλά έχοντας υπόψη όλα αυτά που έχετε περάσει, όλες τις δυσκολίες που έχετε συναντήσει, θα αλλάζατε κάτι ή θα συνεχίζατε με την ίδια πορεία;
Καταρχάς το ταξίδι αυτό που έχω κάνει τόσο καιρό μέσα από αυτήν την δουλειά είναι πάρα πολύ ωραίο και δεν θα άλλαζα κάτι από αυτά που έχω δει μέχρι τώρα. Ίσως κάποιες συνεργασίες να τις έκανα νωρίτερα ώστε να είχαμε μπορέσει να λειτουργήσει νωρίτερα ως ομάδα. Γιατί όπως λέει και το γνωστό ρητό το «αν θέλεις να πας γρήγορα πήγαινε μόνος σου αλλά αν θες πας μακριά πήγαινε μαζί άλλους».
Ό,τι και αν κάνει κανείς,αν το αγαπά και το πιστεύει και δεν το κάνει απλά διεκπεραιωτικά για να βγάλει τα ως προς το ζην, νομίζω ότι μπορεί να αποφέρει πάρα πολλά πράγματα.
Χρειάζεται φαντασία, όραμα και αγάπη για ό,τι και αν κάνεις και για την ποιότητα σε αυτό που παρέχεις. Μόνο έτσι μπορεί κανείς να πάει μακριά και να μην φοβηθεί το ταξίδι για την γνωστή Ιθάκη του Καβάφη, ώστε να καταλάβει τελικά ότι ο στόχος του ήταν το να έχει ένα πολύ πλούσιο ταξίδι όποιο και αν είναι το τέλος του.
