Πριν πάει κανείς στον Πόρο, πρέπει να διαβάσει οπωσδήποτε το Λεμονοδάσος του Κοσμά Πολίτη, για να βουτήξει και να αναβιώσει τις σελίδες του με το που αντικρύσει το μεγάλο ρολόι του νησιού. Ήταν στις αρχές του 1930 –ο Πολίτης αποτελεί άλλωστε και εκφραστή της λεγόμενης γενιάς του ’30- όταν ο αρχιτέκτονας Παύλος Αποστόλου γνώρισε τη Βίργκω Δροσινού κι άρχισε να την επισκέπτεται στο νησί της, τον Πόρο, τυλιγμένος στο πέπλο του έρωτα. Τα λόγια της τον έπεισαν να κατέβει στο νησί της, όπως σίγουρα θα πείσουν και καθένα που θα τα διαβάσει.
«Πρέπει να δείτε και το δικό μας δάσος, το λεμονοδάσος, απέναντι στον Πόρο. Είναι ένα μεγάλο δάσος από λεμονιές και πορτοκαλιές που σκεπάζει ολόκληρο το βουναλάκι. Καταπράσινο, όχι γκρίζο όπως αυτά τα ελιόδενδρα. Τα φύλλα των είναι αδρά σαν σάρκα. Την άνοιξη μοσχοβολά όλος ο τόπος…»
Απέναντι λοιπόν από τον Πόρο, βρίσκεται ο Γαλατάς -με το ferry boat δεν κάνει κανείς πάνω από δέκα λεπτά από τον Πόρο για εκεί- και το περίφημο Λεμονοδάσος. Ή τουλάχιστον οι ταμπέλες που υποδεικνύουν πως κάποτε υπήρχε ένα Λεμονοδάσος, που μοσχομύριζε όπως ακριβώς είχε την τύχη η Βίργκω κι ο Παύλος να ζήσουν. Πλέον, όπως θα πληροφορήσουν τους επισκέπτες οι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής, έχει καταστραφεί πολύ σε σημείο να μην καταλαβαίνεις πού ακριβώς βρίσκεται το δάσος με τις λεμονιές. Και όσο περνούν τα χρόνια, χάνεται όλο και περισσότερο.. Παρόλα αυτά, στον Γαλατά, υπάρχει μία καταπληκτική ταβέρνα εν ονόματι Ο Βλάχος, όπου η κυρία Ελένη θα σας φιλέψει με γευστικότατα και ποιοτικότατα πιάτα σε εξαιρετικές τιμές.
Ο Γαλατάς αποτελεί το ένα σημείο πρόσβασης του Πόρου, αφού το νησί προσεγγίζετε είτε από τον Πειραιά κατευθείαν, είτε με ένα road trip διασχίζοντας την Πελοπόννησο, περνώντας τον Ισθμό της Κορίνθου, αφήνοντας πίσω την Επίδαυρο, και συνεχίζοντας προς Μέθανα και Τροιζήνα. Πιο χρονοβόρος διαδικασία –γύρω στις 3 ώρες από Αθήνα- όμως αδιαμφισβήτητα καθόλου βαρετή.
Επιστρέφοντας στα του Πόρου όμως –ο οποίος ονομάστηκε έτσι ακριβώς λόγω του στενού περάσματος που τον χωρίζει από τον Γαλατά- κάτι που δεν έχουν συνειδητοποιήσει πολλοί για το νησί, είναι πως στην πραγματικότητα δεν υπάρχει μονάχα μία νησίδα, αλλά δύο. Εκεί όπου δεσπόζει το ρολόι ως σήμα κατατεθέν του νησιού είναι η Σφαιρία και αποτελεί και την πρωτεύουσα και περνώντας ένα μικρό γεφυράκι πηγαίνοντας προς τα βόρεια, περνώντας το Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυτοπαίδων που βρίσκεται στο νησί, μεταφέρεται κανείς στην Καλαβρία.
Στην Καλαβρία, οδηγώντας κανείς στο κατάφυτο τοπίο, θα βρει κανείς και τη Μονή της Ζωοδόχου Πηγής, όπου μένουν μόνιμα δύο μοναχοί πλέον, και θα εντυπωσιαστεί από την υπέροχη θέα που έχει στη θάλασσα. Στο βόρειο τμήμα του νησιού όμως υπάρχουν και τα ερείπια του Ναού του Ποσειδώνα, έργο το οποίο είχαν πρωτοαναλάβει Σουηδοί αρχιτέκτονας και μάλιστα θα δει κανείς και μία πλάκα όπου είναι χαραγμένη μια αφιέρωση στην «ΜΠΕΡΙΤ» Γουέλτς επίσης σουηδή αρχιτέκτονα που ήταν υπεύθυνη για τις εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο, όπως γράφει και στις πληροφορίες που θα διαβάσει κανείς, η οποία όμως έφυγε πρόωρα από τη ζωή. Εκεί, αυτοκτόνησε και με δηλητήριο και ο Δημοσθένης το 326 π.Χ. και όπως γράφει και ο Πολίτης στο Λεμονοδάσος, όταν επισκέφτηκε τον αρχαιολογικό χώρο ο Παύλος Δροσινός, έκατσε να ξεκουραστεί σε μία πέτρα, σκεπτόμενος εάν είναι η ίδια πέτρα όπου αυτοκτόνησε και ο Δημοσθένης. Μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ…
Η ταβέρνα Άσπρος Γάτος πάντως υπάρχει από το 1909 στον Πόρο και ίσως είναι η ίδια όπου ο Παύλος έπινε κοκτέιλ με τη Βίργκω, στις σελίδες του Πολίτη. Αξίζει να πάει κανείς να το ανακαλύψει όπως επίσης αξίζει και να επισκεφθεί τις παραλίες του Πόρου. Όποιος δει την ταμπέλα «Το λιμανάκι του έρωτα» είναι αδύνατον να μην ακολουθήσει τον δρόμο όπου καταλήγει σε αυτή την παραλία. Το Ασκέλι είναι ίσως η πιο γνωστή και τυριστική παραλία του νησιού, πολύβουη και αμμουδερή. Όμως η πιο όμορφη ίσως είναι η παραλία της Βαγιωνιάς, με βότσαλο που γίνεται άμμος σταδιακά. Ίσως η λιγότερο γνωστή όμως σίγουρα η πιο νησιώτικα παραδοσιακή.
Το τελευταίο γράμμα του Παύλου στη Βίργκω γράφει τα εξής:
«Βίργκω,
Όλο αυτό το διάστημα δεν έπαυσα να σε σκέπτομαι… Σκέψου Βίργκω πόσο αγαπηθήκαμε… Σκέψου τώρα Βίργκω πού θα καταντήσομε μετά το γάμο μας. Σε λίγο καιρό το ηρωικό φτερούγισμα θα σταματήσει και θα βρεθούμε ο ένας απέναντι του άλλου, μέσα στις εκνευριστικές μικρότητες της καθημερινής ζωής. Δεν θα μας μείνει καν η ανάμνησις του παρελθόντος· θα την έχει κουρελιάσει το τέρας της πραγματικότητος. Εμείς οι ίδιοι θα γίνομε οι νεκροθάπται της αγάπης μας… η αγάπη μας θα καταντήσει μια φυσική ανάγκη. Θα γκρεμίζαμε το οικοδόμημα, της αγάπης μας. Εγώ σπούδασα αρχιτέκτων για να οικοδομώ και όχι να γκρεμίζω. Σ’ αφήνω Βίργκω. Πίστεψέ με, ο χωρισμός μας είναι το μόνον μέσον να διατηρήσομε ακέραιο τον έρωτά μας.
Παύλος»
Κι αν το τέλος αυτής της αγάπης μπορεί να φαντάζει σε μερικούς τραγικό ή θλιμμένο, ο Πόρος είναι το νησί που έχτισε μια τόσο δυνατή κι αθάνατη αγάπη. Ο Πόρος πάντα θα είναι ένα νησί αγάπης, τουλάχιστον στη δική μου καρδιά…
