Έπεσε η αυλαία των Πανελλαδικών και επισήμως μετά το μάθημα των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας και για τη γενιά του 1995 και όσων εκ τους αποφοίτους ήθελαν να ξαναδοκιμάσουν την τύχη τους στις εξετάσεις. Πλέον, οι νέοι αυτοί, μπορούν να βάλουν στην αποθήκη τα βιβλία που διάβαζαν επί ένα χρόνο (ίσως και παραπάνω) μιας και δεν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσουν ξανά, να φτιάξουν τις βαλίτσες τους και να περιμένουν πότε θα τελειώσουν και οι ενδοσχολικές εξετάσεις για να βρεθούν σε χρυσαφένιες παραλίες με κρυστάλλινα νερά. Χωρίς αιδώ πια, μονάχα με χαμόγελα ελευθερίας στα χείλη των εν δυνάμει φοιτητών, αφού οι μέρες του σκληρού διαβάσματος έχουν λάβει πια τέλος και οσονούπω θα ξεκινήσουν τα τέσσερα -εντάξει, πέντε-έξι, γιατί κανένας δεν τελειώνει τη σχολή του στην ώρα της στην Ελλάδα – πιο όμορφα και ελεύθερα χρόνια της ζωής τους. Όλα καλά μέχρι εδώ, σωστά;
Η άλλη όψη όμως του νομίσματος δεν φαντάζει και τόσο ρόδινη. Μπορεί το πρώτο μάθημα, η Νεοελληνική Γλώσσα, να μην ελλόχευε την έκπληξη που είχε επιφέρει το κείμενο του 2012 της Ελένης Γλύκατζη Αρβελέρ στους υποψηφίους, όμως διαβάζοντας τις εκτιμήσεις, οι βαθμολογίες κυμαίνονται και φέτος σε χαμηλά επίπεδα, ακόμη και αν το κείμενο του Γιώργου Γραμματικάκη και γενικότερα τα θέματα χαρακτηρίστηκαν ως ‘βατά’. Ο ίδιος βέβαια, έσπευσε να τοποθετηθεί γράφοντας κείμενο το ίδιο πρωινό και θίγοντας αυτό το φλέγον θέμα της Παιδείας. Διαβάζοντάς το, γίνεται φανερό πως υπάρχουν ακόμη κάποιοι – λίγοι – που μπορούν να διακρίνουν την παραφθορά του θεσμού αυτού και δεν σωπαίνουν όπως τόσοι και τόσοι άλλοι… Στο μάθημα λοιπόν της Νεοελληνικής Γλώσσας, οι μαθητές φαίνεται να έχουν γράψει στην έκθεση με θέμα το περιβάλλον, αποστηθισμένες σελίδες από τη Βιολογία Γενικής Παιδείας, και γι’ αυτό το λόγο στάλθηκε ανάλογη εντολή από το Υπουργείο Παιδείας στους διορθωτές να θεωρούν τέτοιες απαντήσεις λαθεμένες. Ίσως κάπως έτσι να δικαιολογούνται οι χαμηλές βαθμολογίες. Η έλλειψη κριτικής ικανότητας όμως, πώς άραγε δικαιολογείται;
Το γκροτέσκο όμως των εξετάσεων συνεχίστηκε. Τα επόμενα κατά σειρά μαθήματα, ήταν η Βιολογία, τα Μαθηματικά, η Ιστορία και η Φυσική, όλα Γενικής Παιδείας. Και ενώ η Βιολογία δεν ήταν ιδιαιτέρως δύσκολη και την Ιστορία ή τη Φυσική για να την επιλέξει κάποιος πρέπει να πάσχει από μαζοχιστικά σύνδρομα – ή απλώς να είναι ακραίος θιασώτης αυτών των δύο μαθημάτων – τα Μαθηματικά ήταν μια όχι και τόσο ευχάριστη έκπληξη, αφού φανέρωσαν αδικαιολόγητες απαιτήσεις με αποτέλεσμα τα παιδιά της Θεωρητικής να μην μπορούσαν να αντεπεξέλθουν – πώς θα ήταν δυνατόν αφού δεν μπορούσαν ακόμη και τα παιδιά της Θετικής; – και να μειωθούν κατά πολύ οι πιθανότητές τους να αγγίξουν τις οικονομικές σχολές. Η ψυχολογία ήδη από το δεύτερο μάθημα άρχισε σιγά σιγά να κλονίζεται, όπως και τα νεύρα των υποψηφίων, ιδίως αυτών που ήταν πολύ καλά προετοιμασμένοι, μα όχι εξπέρ μαθηματικοί στοχαστές.
Σειρά είχαν η Λογοτεχνία και η Φυσική. Στη μεν Λογοτεχνία, μετά το κείμενο του κρητικού Γραμματικάκη, επιλέχθηκε και ο ‘Κρητικός’ του Σολωμού. Ιδιαίτερη αγάπη σε αυτό το νησί προφανώς – και όχι αδικαιολόγητα -. Όσοι όμως αφελώς πίστεψαν πως κείμενα που έχουν εξεταστεί πρόσφατα, ακολουθούν άγραφους κανόνες και δεν εξετάζονται ξανά εάν δεν έχει περάσει τουλάχιστον μια πενταετία, βρέθηκαν μετά την εξέταση να λοιδορούν αυτό το όμορφο νησί, μαζί με τον εθνικό μας ποιητή που αποφάσισε να υμνήσει τις γυναίκες. Στη Φυσική βέβαια, η απογοήτευση έφτασε στο απόγειο, καθώς όχι μόνο τα παιδιά δεν γράψανε καθόλου καλά στο σύνολό τους –γιατί πάντοτε και παντού θα υπάρχουν αριστούχοι – όμως ακούστηκε πως το τελευταίο θέμα είχε διαρρεύσει και στο internet. Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, Παναγιώτης Φιλντίσης, προέβη σε κατηγορίες λέγοντας πως το τέταρτο θέμα είχε ανευρεθεί σε ιστότοπο, στον οποίο συνδιαχειριστής ήταν ένας εκπαιδευτικός και μέλος ταυτόχρονα της επιτροπής εξετάσεων. Κάποιοι λοιπόν, εικάζεται, πως είχαν την τύχη να το έχουν ήδη λύσει. Οι υπόλοιποι όμως;
Η Ιστορία, η Βιολογία κατεύθυνσης και οι Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, είχαν και αυτά αυξημένες απαιτήσεις. Τα θέματα της ιστορίας ήθελαν συνδυασμό σκέψης και ιστορικών γνώσεων από τη μία, αφού οι απαντήσεις στις πηγές θέλανε πληροφορίες από ποικίλες σελίδες του σχολικού βιβλίου, όμως από την άλλη ο ψιττακισμός ήταν αναγκαίος φυσικά! Τι οξύμωρο… Το συγκεκριμένο μάθημα είναι ο ορισμός του χαμένου χρόνου. Ο μαθητής πρέπει να μάθει απ’ έξω και ανακατωτά 100 σελίδες περίπου, και να υποβληθεί σε μια εξέταση που δεν εκτιμά τις ιστορικές του γνώσεις, αλλά τη φωτογραφική του μνήμη. Από την άλλη η Βιολογία φανέρωσε απροσδόκητα θέματα, γενικώς απαιτητικά που χρειάζονταν πολύ καλή διαχείριση χρόνου, όπως ακριβώς και οι Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, που ήθελαν μεν αποστήθιση αλλά χρειαζόταν δε, ο μαθητής να μπορεί να απαντήσει γρήγορα στα πολλά και δύσκολα θέματα που ζητήθηκαν.
Και πάνω που οι μαθητές άρχισαν να πιστεύουν πως είχαν φανερωθεί όλοι οι άσσοι από τα μανίκια των επιτροπών θεμάτων και οι δυσάρεστες εκπλήξεις είχαν τελειώσει, έρχεται η σειρά για τα Αρχαία Ελληνικά και τα Μαθηματικά… Εκτιμήσεις λένε πως ένα ποσοστό γύρω στο 60% στη γλώσσα των Αρχαίων ημών προγόνων, έγραψε κάτω από τη βάση, ενώ για τα Μαθηματικά, η Μαθηματική Εταιρία που τοποθετήθηκε επί του θέματος, δήλωσε πως με τέτοια θέματα, οι μαθητές απομακρύνονται με τον καιρό από τα μαθηματικά και παύουν να τα αγαπούν.
Προτελευταία εξεταζόμενα μαθήματα ήταν η Χημεία, τα Λατινικά και η Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον. Η μεν Χημεία, έχριζε γνώσεων και από την α’ και β’ Λυκείου καθώς τα θέματα ήταν ιδιαιτέρως απαιτητικά και όπως και στην Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον, το άριστα δύσκολα μπορούσε να κατακτηθεί. Στα Λατινικά, τα θέματα ήταν επίσης απαιτητικά αν και ξεκάθαρα. Μέσες άκρες, υπήρχαν κάποιες ασκήσεις που προκάλεσαν την έκπληξη των υποψηφίων, αφού ελάχιστοι πρέπει να είχαν αντιμετωπίσει παρόμοιες και ταυτοχρόνως επιζητούταν και η κριτική σκέψη των μαθητών.
Και ενώ για όλους όσοι δεν ενδιαφέρονταν για το πέμπτο πεδίο η διαδικασία των Πανελλαδικών τελείωνε την Τετάρτη 29/5, η εξέταση των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας πραγματοποιήθηκε στις 31/5 και αποτέλεσε και το επίσημο τέλος των εξετάσεων. Εκεί τα θέματα ήταν εύκολα και ξεκάθαρα, ευτυχώς για τα παιδιά που δεν έγραψαν καλά μαθηματικά γενικής παιδείας, αφού είχαν τη δυνατότητα να καλύψουν το βαθμολογικό κενό.
Η επίγευση των θεμάτων αφήνει να εννοηθεί πως επιχειρήθηκε φέτος περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά του παρελθόντος, να μπουν θέματα που έχουν την ανάγκη γενικών γνώσεων, κρίσης των μαθητών και ευστροφίας, καθώς και γρήγορου γραψίματος και αποφυγή φληναφημάτων. Καλό θα το έκρινε, κάποιος απλός παρατηρητής. Όμως σε μια παιδεία, που δεν κάνει τίποτα άλλο από το να προσπαθεί να καταπνίξει την όποια προσπάθεια διεύρυνσης της σκέψης και του μυαλού με τις ολοένα και αυξανόμενες απαιτήσεις, αλλά και τον τρόπο εξέτασης που επικροτεί την αποστήθιση, οι μαθητές δεν είναι λογικό να μπερδευτούν; Αποστήθιση ή προσωπική αναζήτηση; Σκέψη ή έτοιμες λύσεις; Και εάν τέλος πάντων η Παιδεία αποφάσισε να εξυπηρετήσει τον πραγματικό της σκοπό, μήπως θα έπρεπε να το μάθουν και οι ίδιοι οι μαθητές; Για να ξέρουν πώς να διαβάζουν κιόλας…
Όμως, ο Ιούνιος πλέον μπήκε, οι Πανελλαδικές αποτελούν παρελθόν και η φοιτητική ζωή ανοίγεται ολάνθιστη μπροστά στα μάτια των απόφοιτων. Τι μένει; Μα τα μπάνια και το μαύρισμα φυσικά! Μα περισσότερο, η ελευθερία και η ξεκούραση. Και για τους απογοητευμένους, καλό θα ήταν να είναι και εκείνοι αποδέκτες ενός γράμματος σαν αυτό του Χρήστου Χωμενίδη. Και ας μην είναι μονάχα κορίτσια…
Καλά αποτελέσματα λοιπόν, πάντα με αισιοδοξία και χαμόγελα!