Γνωστές-άγνωστες καθημερινές μελωδίες, του Γιάννη Παγουλάτου

Δημοσιεύθηκε

Τις αναγνωρίζουμε, μας είναι οικείες, τις έχουμε ακούσει άπειρες φορές αλλά δεν μπορούμε να τις ονοματίσουμε. Ο λόγος για τις μελωδίες εκείνες που αποτελούν, λίγο πολύ, μέρος της καθημερινότητάς μας, χωρίς να γνωρίζουμε όμως τον τίτλο, τον συνθέτη ή την προέλευσή τους.

Ο συθέτης του «Γαμήλιου Εμβατηρίου», Φέλιξ Μέντελσον
Ο συνθέτης του «Γαμήλιου Εμβατηρίου», Φέλιξ Μέντελσον

Κάθε παλιά ελληνική ταινία που ήθελε να έχει ένα αίσιο τέλος, έπρεπε να καταλήξει στον γάμο των πρωταγωνιστών της – ή έστω κάποιων από αυτούς. Έτσι, πολύ συχνά, η τελευταία και σχεδόν καθαρτήρια σκηνή έδειχνε τον γαμπρό με τη νύφη έξω από μια εκκλησία. Το πλάνο αυτό είχε, τις περισσότερες φορές, ως μουσική υπόκρουση ένα εμβατήριο το οποίο σταδιακά κατέστη πολύ οικείο στο κοινό. Ποτέ όμως δεν έγινε γνωστή κάποια επιπλέον πληροφορία για την συγκεκριμένη μελωδία. Το εμβατήριο αυτό λοιπόν είναι έργο του Γερμανού συνθέτη Φέλιξ Μέντελσον και γράφτηκε το 1842. Δεν είναι αυτοτελής σύνθεση αλλά αποτελεί τμήμα μιας σουίτας που προοριζόταν να χρησιμοποιηθεί ως μουσική επένδυση του θεατρικού «Όνειρο θερινής νυκτός», του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.

Τα κεντρικά γραφεία της Nokia, στην Φινλανδία
Τα κεντρικά γραφεία της Nokia, στην Φινλανδία

Η φινλανδική Nokia είναι από τις πιο γνωστές πολυεθνικές εταιρίες επικοινωνίας και τεχνολογίας παγκοσμίως. Το ηχητικό σήμα κατατεθέν της – γνωστό και ως Nokia tune – αποτελεί ήχο κλήσης σε εκατομμύρια κινητά τηλέφωνα, τα οποία κατασκευάζει η ίδια εδώ και πάνω από 20 χρόνια. Η μελωδία αυτή όμως, δεν είναι κάτι που γράφτηκε ειδικά για την Nokia κατά παραγγελία. Πρόκειται για μια μουσική φράση παρμένη από το έργο «Gran Vals» του Ισπανού συνθέτη και κιθαρίστα Φρανθίσκο Τάρεγα, γραμμένο για κλασσική κιθάρα, το 1902. Σύμφωνα με μια έρευνα του 2010, υπολογίστηκε ότι ο συγκεκριμένος ήχος κλήσης ακούγεται 1,8 δισεκατομμύρια φορές τη μέρα σε όλον τον κόσμο, δηλαδή 20.000 περίπου φορές ανά δευτερόλεπτο.

Πίστα του γνωστού ηλεκτρονικού παιχνιδιού «Τέτρις»
Πίστα του γνωστού ηλεκτρονικού παιχνιδιού «Τέτρις»

Το μουσικό σήμα της ΕΡΤ, η ποιμενική φλογέρα με τα κουδουνάκια αιγοπροβάτων στο βάθος, είναι σίγουρα ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους ήχους στην Ελλάδα. Στον αέρα ακούστηκε για πρώτη φορά στις 21 Μαΐου 1938, κατά την έναρξη λειτουργίας της Υπηρεσίας Ραδιοφωνικών Εκπομπών. Αργότερα, με την έλευση της τηλεόρασης, καθιερώθηκε και ως μουσικό σήμα της ΕΡΤ. Η μελωδία αυτή ανήκει σε ένα πολύ παλιό δημοτικό τραγούδι με τίτλο «Τσοπανάκος ήμουνα, προβατάκια φύλαγα». Πάνω σε αυτό βασίστηκαν ο μουσικός και κλαρινίστας Νίκος Ρέλλιας με τον συνθέτη Τάκη Μωράκη και δημιούργησαν το τελικό μουσικό σήμα της ΕΡΤ, που περιλάμβανε την προσθήκη των κουδουνιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετά άτομα από την τότε «υψηλή κοινωνία» θεώρησαν σκανδαλώδη την απόφαση της κρατικής ραδιοφωνίας να επιλέξει μια μελωδία η οποία θύμιζε βοσκούς, στάνες και ποιμενική ζωή, γενικότερα.

Όσοι παρακολουθούν κάθε χρόνο τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision θα έχουν παρατηρήσει πως το πρόγραμμα ξεκινάει πάντα με μία πομπώδη και πανηγυρική μελωδία από σάλπιγγες και βιολιά, που θυμίζει παλιές εποχές. Πρόκειται για το μουσικό σήμα της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU) με το οποίο ξεκινούν όλες οι εκπομπές της, συμπεριλαμβανομένου και του διαγωνισμού της Eurovision. Η μελωδία αυτή πράγματι θυμίζει περασμένους αιώνες και δεν ταιριάζει με τα σύγχρονα τραγούδια που παρουσιάζονται από τις διαγωνιζόμενες χώρες. Ο λόγος είναι απλός: το μουσικό σήμα της Eurovision γράφτηκε στα τέλη του 17ου αιώνα και είναι η εισαγωγή ενός θρησκευτικού έργου, του Γάλλου συνθέτη Μάρκ-Αντουάν Σαρπαντιέ. Τον Αύγουστο του 1692 ο Γαλλικός Στρατός νίκησε στη μάχη του Στέεκνερκ τις ενωμένες δυνάμεις Αγγλίας, Σκωτίας, Ολλανδίας και Δανίας. Ο Σαρπαντιέ συνέθεσε τότε ένα Te Deum, δηλαδή μια δοξολογία, για τις επινίκιες εορταστικές εκδηλώσεις που ακολούθησαν. Το πρελούδιο (εισαγωγή) του έργου αυτού είναι το μουσικό σήμα της Eurovision.

Από τα πιο δημοφιλή ηλεκτρονικά παιχνίδια στον κόσμο είναι το «Τέτρις», του Ρώσου προγραμματιστή Αλεξέι Παζίτνοφ. Το μουσικό θέμα του παιχνιδιού είναι γνωστό σε εκατομμύρια ανθρώπους. Η μελωδία του ανήκει σε ένα παραδοσιακό ρωσικό τραγούδι με τίτλο «Korobeiniki» που σημαίνει «Γυρολόγοι». Οι στίχοι γράφτηκαν το 1861 από τον ποιητή Νικολάι Νεκράσοφ και μιλάνε για τον έρωτα μιας κοπέλας και ενός πλανόδιου έμπορου.

Ακολουθήστε μας στο Google News

Facebook
Twitter
LinkedIn

Περισσότερα
άρθρα