Ετούτη η οσκαρική περίοδος μας φέρνει το ένα αριστούργημα πίσω απ’ το άλλο. Από αυτή τη βδομάδα βλέπουμε στις αίθουσες την ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο Call me by your name που η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου την προκρίνει σε τέσσερις κατηγορίες: καλύτερης ταινίας, Α’ Ανδρικού ρόλου για τον 23 άχρονο Τιμοτέ Σαλαμέ , διασκευασμένου σεναρίου για τον Τζέιμς Άιβορι και τραγουδιού για τον Sufjan Stevens και το The mystery of love.
Και μόνο τα ονόματα των Γκουαντανίνο και Άιβορι είναι ικανά να μας προετοιμάσουν ότι θα δούμε κάτι υψηλών αισθητικών προδιαγραφών. Κάτι ανθρώπινο, λεπτό και ευγενικό. Αυτή ακριβώς η λεπτότητα υπογραμμίζεται ήδη από την παρουσία του πιάνου στους τίτλους αρχής. Για να πούμε την αλήθεια, το πιάνο έχει μεγάλη σημασία στην ιστορία μας μιας και ο 17άχρονος πρωταγωνιστής, ο Έλιο, ασχολείται με αυτό, αντιγράφει παρτιτούρες, κάνει τους δικούς του πειραματισμούς.
Είναι καλοκαίρι του 1983 (τι ανασύσταση της εποχής με τα ρούχα και τις μουσικές, όπως το Lady, Lady με τη φωνή του Τζο Εσπόζιτο!), σε μια βίλα στη Λομβαρδία της Ιταλίας όταν καταφτάνει ο Όλιβερ, βοηθός του πατέρα του Έλιο σε αρχαιολογικές έρευνες (προφανής ερωτικός συμβολισμός τα ελληνιστικά αγάλματα που κάνουν την εμφάνισή τους ανά στιγμές στο φιλμ) . Είναι μεγάλη η τύχη για τον 17άχρονο να έχει δυο καλλιεργημένους γονείς- αυτό μένει να μας αποδειχθεί περίτρανα και στο τελευταίο μέρος του φιλμ όπου ο ηθοποιός που υποδύεται τον πατέρα, ο Μάικλ Στούλμπαρκ, δίνει μια μεγάλη σκηνή ως διανοούμενος πατέρας που έχει μια πολιτισμένη συζήτηση με το γιο του. Ο Έλιο θα νιώσει τα πρώτα του σκιρτήματα γι’ αυτόν τον φιλοξενούμενο μόνο που αρχικά θα παρουσιαστεί νευρώδης έως και επιθετικός απέναντί του.
Με κίνδυνο να καταντήσουμε γραφικοί, θα επαναλάβουμε το εξής: τα πάντα ξεκινούν από το χαρτί. Δηλαδή από το γράψιμο του σεναρίου. Βασισμένος στο βιβλίο του Andre Aciman, ο Τζέιμς Άιβορι παραδίδει ένα κομψοτέχνημα γεμάτο από εικόνες της ιταλικής υπαίθρου (πόσο πιο ειδυλλιακό περιβάλλον για ένα ρομάντζο! Μην προσπεράσετε το βερίκοκο και εκείνη τη σκηνή με την εξήγηση της ετυμολογίας του από το λατινικό praecoquus=αυτό που ωριμάζει πρόωρα. Πιο ύστερα υπάρχει και η σεξουαλική σκηνή με το ροδάκινο που συζητιέται εδώ και καιρό στο διαδίκτυο) και διαλόγους φυσικούς που μας κάνουν να θέλουμε να γνωρίσουμε ακόμη περισσότερο τους δύο βασικούς πρωταγωνιστές. Και πέρα από τους διαλόγους, τις σιωπές τους, τις κρυφές ματιές, τα ερωτικά καρδοχτύπια πίσω από τις κλειστές κάμαρες. Κυρίως του μικρού. Δεν έχουμε να κάνουμε όμως με έναν απλοϊκό χαρακτήρα αλλά με έναν πολύπλοκο, καλλιεργημένο νεαρό που την ίδια στιγμή που μαγεύεται από τον Όλιβερ, δοκιμάζει και το πλησίασμα με το άλλο φύλο.
Ο Τιμοτέ Σαλαμέ είναι πράγματι υπέροχος και καταφέρνει να μας δώσει όλες αυτές τις συγκρούσεις που δημιουργούνται εντός του εφήβου με τα πρώτα ερωτικά ξυπνήματα- δεν απέχει και πολύ ηλικιακά ο Σαλαμέ. Τα νεύρα, την ευφορία, τη μελαγχολία, την κάβλα και τέλος την παράδοση στην απελπισία και στο κλάμα (αυτό το τελευταίο πλάνο!). Και όταν έρχεται αυτή έχουμε τόσο πολύ καλά γνωριστεί με τον ήρωα (λέγε- με- σενάριο) που μας έρχεται να μπούμε μέσα στην οθόνη και να του κάνουμε μια παρηγορητική αγκαλιά. Όχι ότι ο Άρμι Χάμερ στο ρόλο του Όλιβερ έχει λιγότερο ενδιαφέρον. Ξεκινά με μια φαινομενική αδιαφορία απέναντι στο νεαρό (ελκύει κιόλας τις γυναίκες του περιβάλλοντος και έχει τα φλερτ του), για να τον δούμε εντελώς αλλαγμένο στο δεύτερο μέρος του φιλμ, τρυφερό και με αιχμές ότι κι αυτός έχει αληθινά αισθήματα.
Το ζητούμενο σε αυτή την ταινία, κατά τη γνώμη μας, δεν είναι να πει απλά την ιστορία μιας ομοφυλοφιλικής (πλατωνικών βάσεων) σχέσης αλλά να βρει εκείνες τις στιγμές που είναι κοινές σε όλες σχεδόν τις πρώτες ερωτικές ιστορίες -πέρα από σεξουαλικές προτιμήσεις. Σε αυτές τις πρώτες ιστορίες, λοιπόν, συνήθως κυριαρχεί η αμηχανία, τα πείσματα, μια δυσκολία έκφρασης των συναισθημάτων καθώς και της ερωτικής επιθυμίας – όλα αυτά τα βλέπουμε και στην ταινία του Γκουαντανίνο.
Να τολμήσουμε οσκαρική πρόβλεψη; Τις περισσότερες ελπίδες η ταινία φαίνεται να τις έχει στην κατηγορία του διασκευασμένου σεναρίου (θα είναι και το πρώτο Όσκαρ του 89άχρονου σήμερα Άιβορι αν σταθεί τυχερός) . Όσον αφορά στον Α’ Ανδρικό ρόλο, ο Γκάρι Όλντμαν πατάει γερά στα πόδια του με το Darkest Hour. Το The Shape of water και οι Τρεις πινακίδες έξω από το Έμπινγκ, στο Μισούρι, πάλι, φαίνεται να ράβουν κοστούμι και να κονταροχτυπιούνται για το μεγάλο βραβείο (ταινίας). Τέλος, το τραγούδι Remember me της ταινίας των Ντίσνεϊ/ Πίξαρ Coco μάλλον πλησιάζει περισσότερο τα κινηματογραφικά κριτήρια βάσει των οποίων βραβεύει τα τραγούδια η Ακαδημία- αυτό το τραγουδάκι, βλέπετε, παίζει καθοριστικότατο ρόλο σε αυτό το γεμάτο μουσικές animation και το φινάλε του.
