Στις ταινίες οι ήρωες πάντα επέλεγαν τον γρήγορο θάνατο από τον αργό. Στις κοινωνίες τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα διότι εκεί δεν αποφασίζουν οι ήρωες, δηλαδή ο κόσμος αλλά οι ηγέτες τους. Η γκαφατζίδικη πολιτική των σύγχρονων ηγετών και η συμφεροντολογική τακτική των πλούσιων σε Ελλάδα και Κύπρο φαίνεται ανάγλυφα σε αμερικανική έκδοση στις ΗΠΑ της δεκαετίας του 20’.
Το θέμα είναι, υπήρχε πολλή παραγωγή στις αρχές του αμερικανικού 20’ καθότι ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε δημιουργήσει τέτοιο πλούτο που δεν ξέρανε τι να τον κάνουνε. Μια καταναλωτική κοινωνία είχε ξεπηδήσει αλλά η ραχοκοκαλιά των καταναλωτών ήταν αδύνατο να συμμετάσχει ολοκληρωτικά σε αυτή την πραγματικότητα. Η κατανομή των εισοδημάτων ήταν μια ανυπέρβλητη σπαζοκεφαλιά για τους ξεροκέφαλους ρεμπουμπλικανούς πολιτικούς ο οποίοι άπρακτοι έβλεπαν μέχρι το 1929 το 5% των εύπορων Αμερικανών να καταβροχθίζουν το 1/3 του ετήσιου εισοδήματος. Αυτή όμως η συγκέντρωση πλούτου σήμαινε ότι υπήρχαν λιγότερα χρήματα για τους πολλούς καταναλωτές για να μπορέσουν να προμηθευθούν τα προϊόντα των αμερικανικών βιομηχανιών. Πάνω από 21 εκατομμύρια οικογένειες (το 80% του πληθυσμού της χώρας) δεν είχαν καθόλου αποταμιεύσεις ενώ την ίδια στιγμή οι κοιλαράδες αμερικάνοι -που αντιπροσώπευαν μόλις το 2,3% των οικογενειών- παρουσίαζαν ετήσια εισοδήματα πάνω από 10.000$, κατέχοντας τα 2/3 των διαθέσιμων αποταμιεύσεων. Από το 1927 η αγορά ακινήτων και αυτοκινήτων άρχισε να παραπαίει, σοβαρή ένδειξη των μειωμένων καταναλωτικών απαιτήσεων. Ενώ ο πλούτος ήταν βασική επιδίωξη στις αρχές του αιώνα, οι ανισότητες στα τέλη της δεκαετίας του 1920 συνέβαλλαν κατά πολύ στην επερχόμενη κρίση. Όλη αυτή η παρωδία ξεκίνησε επί Προεδρίας Coolidge και κορυφώθηκε με τον Χέρμπερτ Χούβερ το 1929 ο οποίος είχε υποσχεθεί “ένα κοτόπουλο σε κάθε χύτρα και ένα αυτοκίνητο σε κάθε γκαράζ”, πρόκειται για την πρόβα τζενεράλε του «Ηλίθιου και Πανηλίθιου».
Οι βιομήχανοι αντί να χρησιμοποιήσουν/επενδύσουν τα υπερκέρδη από τις επιχειρήσεις τους στην κατασκευή νέων βιομηχανικών μονάδων ή να αυξήσουν τους μισθούς των δύσμοιρων εργατών, προτίμησαν να τα παίξουν στο χρηματιστήριο ή να καταπιαστούν με κερδοσκοπικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν ήταν αξιόπιστες λόγω της κάκιστης δομής τους. Η αμερικανική επιχείρηση είχε ανοίξει την φιλόξενη αγκαλιά της σε απίθανο αριθμό μεσαζόντων, δωροδοκούντων, απατεώνων, αγυρτών και τσαρλατάνων, ήταν ένα είδος πλημμυρίδας επιχειρηματικών κλοπών (Κένεθ Γκαλμπρέϊθ). Φυσικά ο κόσμος τότε δεν ήταν ενημερωμένος για το πλασματικό της ευημερίας διότι αυτό που συνέβαινε πραγματικά ήταν ότι ενώ οι μισθοί αυξάνονταν σε μικρότερο βαθμό, τα κέρδη αυξάνονταν δυσανάλογα και οι ευημερούντες, και όλα αυτά υπο ρεπουμπλικανική απάθεια ή ενθάρρυνση.
Οι τιμές στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κατέρρευσαν στις 29 Οκτωβρίου 1929. Σύντομα, η παραγωγικότητα της αμερικανικής βιομηχανίας μειώθηκε στο μισό, εκατομμύρια εργαζόμενοι απολύθηκαν φτάνοντας ο αριθμός των ανέργων τα 13 εκατομμύρια στα τέλη του 1932. Σε ολόκληρη τη χώρα οι άνθρωποι έστηναν ετοιμόρροπους καταυλισμούς που τους ονόμασαν «Επαύλεις Χούβερ» και οι πορείες πείνας των ανέργων και των βετεράνων στρατιωτικών, κατέληγαν στην πρωτεύουσα της χώρας ελπίζοντας σε κάποια αρωγή. Ενώ η Μεγάλη Ύφεση επιδεινωνόταν, ο Πρόεδρος έκανε ότι και ο Σαμαράς: επαναλάμβανε σαν παπαγάλος ότι η ανάκαμψη ήταν κοντά.
Ο αμερικανός δημοσιογράφος Μένκεν, στη νεκρολογία του για τον Coolidge τo 1933, έγραφε: “Ο πρόεδρος της «ευημερίας» ακόμα και αν κυβερνούσε την περίοδο της κρίσης θα έκανε ότι έκανε και τις μέρες ευημερίας, θα άπλωνε τα πόδια του στο γραφείο και θα κοιμόταν…”.
Εύστοχη κριτική αλλά τι να το κάνεις όμως… η ζημιά έγινε και έκανε ΚΡΑΧ!
