Και να που έφτασε ο Δεκέμβρης, ο μήνας των Χριστουγέννων. Ο μήνας της λάμψης, της χαράς, της γιορτής, της αγάπης, του… φαγητού (αν και τη σήμερον ημέραν λιγοστά είναι τα πλούσια γιορτινά τραπέζια). Μια γιορτή που μικροί και μεγάλοι πάντα περιμένουν με αμέριστη ανυπομονησία. Οι μικροί λαχταρούν δώρα, λιχουδιές και λαμπερούς στολισμούς και οι μεγάλοι επιζητούν λίγες στιγμές χαλάρωσης, ξεγνοιασιάς, ανεμελιάς… να γίνουν, ίσως, για λίγο πάλι παιδιά.
Έθιμα και παραδόσεις πολλά και διαφορετικά στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, που αφορούν στην γιορτινή αυτή περίοδο. Τα ‘εν οίκω’, λίγο- πολύ, τα γνωρίζουμε, αν και, σίγουρα, είναι κι άλλα που παραμένουν… καλά κρυμμένα μυστικά στα δικά μας μικρά γραφικά χωριουδάκια. Αξιόλογοι, όμως κι άκρως ενδιαφέροντες και κατά περίπτωση περίεργοι είναι οι τρόποι, που έχουν επιλέξει και πλέον, καθιερώσει άλλοι λαοί ανά τον κόσμο για να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα.
Την τιμητική της έχει αυτήν την περίοδο η γενέτειρα του Ιησού, η Βηθλεέμ, η οποία κατακλύζεται από πλήθος θρησκευτικών τουριστών. Παρόλο που η πλειοψηφία των κατοίκων είναι μουσουλμάνοι, η εκεί χριστιανική κοινότητα, πολύ οργανωμένη, γιορτάζει τη Γέννηση την Παραμονή των Χριστουγέννων, οργανώνοντας μια πομπή αποτελούμενη από αραβικά άλογα, που ακολουθούνται από έναν μόνον καβαλάρη κι ο οποίος κρατάει έναν σταυρό. Η πομπή οδηγείται στον ναό, όπου εναποτίθεται ομοίωμα του Θείου βρέφους και τελικά καταλήγει σε μια σπηλιά με ένα μεγάλο ασημένιο άστρο, τρόπος με τον οποίο καταδεικνύεται το μέρος που γεννήθηκε ο Ιησούς. Οι χριστιανοί κάτοικοι της Βηθλεέμ στολίζουν τις εισόδους των σπιτιών τους με αυτοσχέδιες φάτνες και σχηματίζουν έναν σταυρό με μπογιά στις πόρτες τους.
Στην Αιθιοπία, τα Χριστούγεννα γιορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου. Την Παραμονή οι κάτοικοι ξαγρυπνούν ψάλλοντας, ενώ το πρωί ξεκινά μια πομπή προς τον λόφο της πόλης, όπου λαμβάνει χώρα η γιορτινή τελετή. Το αξιοσημείωτο σε αυτήν την περίπτωση, είναι πως υπάρχει απόλυτη πειθαρχία, σχεδόν στρατιωτική. Άνθρωποι με μαστίγια βρίσκονται στο πλαϊνά της πομπής, ώστε να διασφαλίζεται η τάξη αυτής.
Γαστρονομικής φύσεως η χριστουγεννιάτικη αυτή παράδοση της Βουλγαρίας. Ένα πιάτο για κάθε μήνα του χρόνου οφείλει να έχει το χριστουγεννιάτικο τραπέζι στη Βουλγαρία, δηλαδή αυστηρά 12!
Γαλοπούλα και μάλιστα, γεμιστή γευόμαστε οι Έλληνες στο γιορτινό τραπέζι, ενώ οι Γερμανοί επιλέγουν ψάρι ή χήνα.
Παρόλο που εμείς ψάχνουμε ότι πιο γυαλιστερό, φανταχτερό και λαμπερό για στολίσουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας, αράχνες με τους ιστούς τους κοσμούν τα ουκρανικά.
Μπορεί εμείς να ορκιζόμαστε ότι ήμαστε καλά παιδιά καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, έτσι ώστε ο Άγιος Βασίλης να μας φέρει τα δώρα που του ζητήσαμε και να μην μας αφήσει παραπονεμένους, στην Αυστρία, όμως συμβαίνει κάτι άλλο. Εκεί τα παιδιά φοβούνται τον κακό αδερφό του Άγιου Βασίλη, τον Κράμπους. Ο Κράμπους μοιάζει με δαίμονα και κυνηγάει τα ‘κακά’ παιδιά. Δηλαδή, στην Ουκρανία τα άτακτα παιδιά όχι μόνο δεν παίρνουν δώρα, αλλά έχουν να ανησυχούν και να φοβούνται για τον δαίμονα Κράμπους.
Δεν είναι μόνο η Αυστρία, όμως, χώρα, όπου θα συναντήσουμε κι άλλα μαγικά πνεύματα των Χριστουγέννων, εκτός του Άγιου Βασίλη. Στην Ιταλία και τη Νορβηγία συναντάμε μάγισσες που εμφανίζονται και αυτές τη χριστουγεννιάτικη περίοδο.
Η Μπεφάνα τριγυρνά στην Ιταλία τα Χριστούγεννα. Πρόκειται για μια άκακη, ευγενική, γριά μάγισσα, η οποία αφήνει τα δώρα σε ήσυχα και φρόνιμα παιδιά. Ο μύθος λέει πως ο τρεις μάγοι ζήτησαν τη βοήθεια της για να βρουν τον δρόμο προς τον Ιησού. Εκείνη, όμως τους αρνήθηκε, λέγοντάς τους πως δεν προλαβαίνει να τους βοηθήσει, ισχυριζόμενη πως πρέπει να σκουπίσει κι ότι έχει να κάνει πολλές δουλειές. Η Μπεφάνα, όμως, μετάνιωσε για τη στάση της αυτή και μέχρι σήμερα ψάχνει σε ολόκληρο τον πλανήτη για τους τρεις μάγους και το Θείο βρέφος….
Αντίθετα, στη Νορβηγία την Παραμονή των Χριστουγέννων επικρατεί φόβος. Οι Νορβηγοί το βράδυ της Παραμονής κρύβουν τις σκούπες τους για να μην τις βρουν και τις αγγίξουν οι μάγισσες, οι οποίες εμφανίζονται μαζί με άλλα κακά πνεύματα τη συγκεκριμένη νύχτα.
Όσον αφορά στα παραπάνω έθιμα, το αξιόλογο είναι πως ακόμα και σήμερα αυτά δεν έχουν ξεχαστεί. Τουναντίον, μάλιστα! Ερευνώντας τις γιορτινές αυτές παραδόσεις, συνάντησα videos, φωτογραφίες, αλλά και μαρτυρίες ‘ντόπιων’ και τουριστών, πράγμα που σημαίνει πως τα έθιμα αυτά, όχι μόνο δεν έχουν ξεχαστεί, αλλά τιμούνται και μάλιστα, δεόντως ακόμα και από τις νεότερες γενιές. Εκτός του ότι όλα αυτά αποτελούν παραδόσεις, κληρονομιά και χαρακτηριστικό γνώρισμα κάθε λαού και οφείλουμε να τα διαιωνίζουμε, προσδίδουν στη ζωή μας μια άλλη ατμόσφαιρα, ξεχωριστή κι ιδιαίτερη και μας ‘μεταφέρουν’ ακριβώς μέσα στο πνεύμα των Χριστουγέννων.
Published by
