Μια από πιο αναγνωρίσιμες προσβλητικές χειρονομίες είναι το ανυψωμένο μεσαίο δάκτυλο, με τα υπόλοιπα τέσσερα να παραμένουν κλειστά.
Το χέρι σχηματίζει έτσι ένα φαλλικό σύμβολο που αντιπροσωπεύει την συνουσία, εκφράζοντας δυσαρέσκεια απέναντι στον αποδέκτη. Το μεσαίο δάκτυλο έγινε ευρέως γνωστό στη σύγχρονη εποχή, μέσα από τις χολιγουντιανές ταινίες και την αμερικανική κουλτούρα γενικότερα. Η προέλευσή του όμως ανάγεται στα αρχαία χρόνια και μάλιστα στην Ελλάδα. Την περίοδο εκείνη η συγκεκριμένη προσβλητική χειρονομία ονομαζόταν «κατάπυγον», από την πρόθεση «κατά» και το ουσιαστικό «πυγή», που σημαίνει «οπίσθια». Αναφορές για το «κατάπυγον» βρίσκονται στις κωμωδίες «Νεφέλαι» και «Ειρήνη» του Αριστοφάνη. Επίσης, σύμφωνα με κάποιους αρχαίους συγγραφείς, η συγκεκριμένη χειρονομία ήταν πολύ προσφιλής στον Κυνικό φιλόσοφο Διογένη, γνωστό για την προκλητική συμπεριφορά του. Το «κατάπυγον» είχε υιοθετηθεί και από τους Ρωμαίους με την ονομασία «digitus impudicus», δηλαδή «ξεδιάντροπο δάκτυλο» ενώ μια παραλλαγή του διατηρήθηκε και στον μεσαίωνα. Η χειρονομία του μεσαίου δάκτυλου εισήχθη στην Αμερική τον 19ου αιώνα, κατά πάσα πιθανότητα από Ιταλούς μετανάστες. Η πρώτη σχετική μαρτυρία στη σύγχρονη εποχή χρονολογείται από το 1886. Πρόκειται για την αναμνηστική φωτογραφία μιας αμερικανικής ομάδας μπέιζμπολ στην οποία ένας από τους παίχτες δείχνει την δυσαρέσκειά του στον φακό με το ανυψωμένο του μεσαίο δάκτυλο.
Η μούντζα έχει τις ρίζες της στον μεσαίωνα και πιο συγκεκριμένα στο βυζαντινό βασανιστήριο της διαπόμπευσης, δηλαδή του δημόσιου εξευτελισμού που επιβαλλόταν ως πρόσθετη ποινή. Αφού ξύριζαν τελείως το κεφάλι, τα γένια και τα φρύδια του κατάδικου, κρεμούσαν στο λαιμό του κουδούνια και εντόσθια ζώων από τα χασάπικα. Στη συνέχεια τον έγδυναν, τον κάθιζαν ανάποδα πάνω σε έναν γάιδαρο και τον περιέφεραν στους δρόμους, παραδίδοντάς τον στην χλεύη των συγκεντρωμένων. Το πλήθος έβριζε, έφτυνε και χτυπούσε τον διαπομπευόμενο. Του πετούσε πέτρες, λάσπη, σκουπίδια και διάφορες άλλες ακαθαρσίες. Κατά τη διάρκεια της διαπόμπευσης οι συγκεντρωμένοι πασπάλιζαν την χούφτα τους με στάχτη και βρώμιζαν το πρόσωπο του κατάδικου. Η μούντζα είναι η μίμηση αυτής της κίνησης. Το χέρι έχει τα δάκτυλα τεντωμένα και ανοιχτά σαν να πασαλείβει. Η ίδια η λέξη εξάλλου προέρχεται από την μεσαιωνική «μούζα», που σημαίνει «στάχτη» και «καπνιά».
Τα κέρατα σχηματίζονται με ανυψωμένο τον δείκτη και το μικρό δάκτυλο ενώ τα υπόλοιπα τρία παραμένουν κλειστά. Είναι μια κίνηση η οποία φανερώνει την πεποίθηση πως ο αποδέκτης της είναι κερατάς και έχει άπιστη γυναίκα. Η χειρονομία αυτή προέρχεται από την φήμη ότι το αρσενικό των κερασφόρων ζώων, ιδιαίτερα ο τράγος, δεν διεκδικεί την αποκλειστικότητα στο θηλυκό του. Έτσι ανέχεται την σεξουαλική πράξη των υπόλοιπων αρσενικών της αγέλης με το ταίρι του.
Αν ποτέ βρεθείτε στην Αγγλία και θέλετε να παραγγείλετε δύο μπίρες μην σχηματίσετε τον αριθμό αυτό στον σερβιτόρο με τα δάκτυλά σας. Τουλάχιστον όχι με τον δείκτη και το μεσαίο. Το σήμα «V» συνήθως συμβολίζει τη νίκη ή την ειρήνη, όταν ο αποδέκτης βλέπει την εξωτερική πλευρά των δακτύλων. Αντίθετα, όταν δείχνουμε την εξωτερική, τότε κάνουμε μια από τις πιο προσβλητικές κινήσεις στη Βρετανία. Σύμφωνα με την παράδοση η χειρονομία αυτή έχει τις ρίζες της στις πολεμικές συνήθειες του μεσαίωνα. Την περίοδο εκείνη ο αγγλικός στρατός βασιζόταν κυρίως στους τοξότες του, οι οποίοι είχαν την φήμη των καλύτερων στην Ευρώπη. Χάρη σε αυτούς, οι Άγγλοι βασιλείς είχαν πετύχει αποφασιστικές νίκες εναντίον αριθμητικά ανώτερων αντιπάλων σε πολλές περιπτώσεις. Πριν ξεκινήσει η μάχη οι τοξότες έδειχναν στον εχθρό τα δύο δάκτυλα με τα οποία τέντωναν την χορδή του τόξου και συγκρατούσαν το βέλος, κατά την εκτέλεση της βολής. Ήταν μια πράξη περιφρόνησης και απειλής που αποσκοπούσε στην ενίσχυση του αγγλικού ηθικού. Οι τοξότες, δείχνοντας τα δύο συγκεκριμένα δάκτυλα στους αντιπάλους τους, ήταν σαν να τους έλεγαν «με αυτά εδώ θα σας νικήσουμε, όσο περισσότεροι κι αν είστε».
Published by
