Πόσες φορές δεν λέμε “στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα”; Όταν, όμως, στα στέρνα τους οι άνθρωποι συνειδητοποιούν την αληθινή ουσία της ζωής, τότε μπορούν να γίνουν φάρος γι’ αυτούς που βρίσκονται στην ανατολή της δικής τους, και ψάχνουν για πυξίδα σε κόμματα, χρήμα, εξουσία, εφήμερες σχέσεις, και σ’ όλο το κακό συναπάντημα.
Η ενασχόληση της Bronnie Ware με ανθρώπους που προσπαθούσαν να ξεπεράσουν τις ασθένειές τους, μιας και εργαζόταν σε μονάδα παρηγορητικής φροντίδας ασθενών, της έδωσε την ευκαιρία να μιλάει μαζί τους και μάλιστα κατέγραψε πολλές από τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Στο βιβλίο της «The Top Five Regrets of the Dying» γράφει για όσα μετανιώνουν οι άνθρωποι όταν φτάνουν στο τέλος της ζωής τους. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά:
“Οι άνθρωποι ωριμάζουν πολύ όταν έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο με το θάνατο. Οι ασθενείς, περνώντας από πολλά και διαφορετικά συναισθήματα (άρνηση, φόβο, θυμό, στεναχώρια, περισσότερη άρνηση), τελικά αποδέχονταν το τέλος τους. Κάθε ασθενής έβρισκε την εσωτερική του γαλήνη. Όταν τους ρωτούσα αν μετάνιωναν για κάτι, ή αν θα έκαναν κάτι διαφορετικά, παρατήρησα πως πολλές απαντήσεις ήταν κοινές.”
Θέλοντας να δώσει έμφαση στα συναισθήματα και στις σκέψεις των ανθρώπων αυτών, παραθέτει τις πέντε πιο συχνές απαντήσεις στην ερώτηση της.
“Εύχομαι να είχα το κουράγιο να ζήσω τη ζωή μου όπως την ήθελα στ’ αλήθεια, κι όχι όπως ήθελαν οι άλλοι.”
H Bronnie Ware εξηγεί τον λόγο αυτής της απάντησης, που είναι και η πιο συνηθισμένη, μιας και η συνειδητοποίηση του τέλους της ζωής οδηγεί τους ανθρώπους σε μια αναδρομή στο παρελθόν και σκέφτονται τα όνειρα που έμειναν απραγματοποίητα. Η προσπάθεια εκπλήρωσης των ονείρων μας είναι πολύ σημαντική υπόθεση.
“Εύχομαι να μην δούλευα τόσο σκληρά”.
Μια απάντηση που δόθηκε από όλους τους άντρες, αναλογιζόμενοι ότι λόγω της δουλειάς έχασαν πολύτιμες στιγμές από τα πρώτα χρόνια των παιδιών τους, αλλά και από τις προσωπικές τους σχέσεις. Όμως και οι γυναίκες μετάνιωσαν για τον χαμένο χρόνο εξαιτίας της δουλείας τους. Η απλοποίηση της ζωής μέσα από τις επιλογές μας, μας κάνει πιο χαρούμενους.
“Εύχομαι να είχα το κουράγιο να εκφράσω τα συναισθήματά μου”.
Πρόκειται για την καταπίεση των συναισθημάτων, ως προσπάθεια να υπάρχει ήρεμο περιβάλλον. Πολλοί άνθρωποι καταπίεζαν τα συναισθήματά τους για να κρατήσουν τους γύρω τους και για να αποφύγουν καβγάδες. Αυτό όμως, είχε ως αποτέλεσμα μια μέτρια ζωή, ενώ πολλές ασθένειες σχετίζονται και με την κακή ψυχολογική κατάσταση. Η ειλικρίνεια και η έκφραση των συναισθημάτων φτιάχνουν υγιείς σχέσεις και απομακρύνουν τις λάθος επιλογές, χαρίζοντάς μας ηρεμία.
“Εύχομαι να είχα κρατήσει επαφή με τους φίλους μου”.
Κατά τη διάρκεια της ζωής τους, πολλοί άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται τα οφέλη μιας παλιάς φιλίας, παρά μόνο όταν έρχονται αντιμέτωποι με τον θάνατο. Αυτό τους κάνει να μετανιώνουν πολύ που δεν κατάφεραν να κρατήσουν τις φίλιες τους. Στο τέλος, δεν απασχολούν οι οικονομικές υποχρεώσεις, αλλά οι ανθρώπινες σχέσεις και η αγάπη.
“Εύχομαι να είχα αφήσει τον εαυτό μου να νιώσει ευτυχισμένος”.
Μία πολύ συνηθισμένη απάντηση όταν αντιλαμβάνεται κάποιος πως η ευτυχία είναι επιλογή, όπως και η ζωή. Γι’ αυτό, η συγγραφέας προτείνει, οι επιλογές της ζωής μας να είναι συνειδητές με σοφία και ειλικρίνεια, αφού αυτό θα μας οδηγήσει στην ευτυχία.