Ζούμε σε έναν κόσμο που ο καθένας μας αναζητά τη δική του ευτυχία. Άλλος τα χρήματα… Άλλος τη δόξα… Άλλος την επιτυχία… Για τον καθένα μας η ευτυχία έχει διαφορετική όψη, μοναδική υφή και ανεπανάληπτη μορφή. Ο κάθε άνθρωπος προσπαθεί να γεμίσει το κενό που υπάρχει μέσα του, αναζητώντας αδιάκοπα εκείνο που του λείπει. Στη προσπάθεια μας αυτή έχουμε την οικογένεια, το σχολείο, την κοινωνία και άλλους φορείς που μας εφοδιάζουν με σημαντικές ικανότητες και μας εξοπλίζουν μαθαίνοντάς μας να προστατεύουμε τον εαυτό μας και να διεκδικούμε. Η “εκπαίδευση” μας, στο μεγαλύτερο κομμάτι της, καταπιάνεται με την απόκτηση γνώσεων, εμπειρίας, και υλικών αγαθών. Σε ορισμένες εξέχουσες περιπτώσεις μπορεί να καλλιεργηθεί και η κριτική μας ικανότητα, καθώς και η ιδεολογία που θα μας καθοδηγεί στο υπόλοιπο της ζωής μας. Όμως αναρωτιέμαι… Πότε ακριβώς μαθαίνουμε να είμαστε άνθρωποι;
Κάποιος θα μπορούσε να απαντήσει λέγοντας πως, από τη στιγμή που γεννιόμαστε άνθρωποι, δεν χρειάζεται να το μάθουμε στη πορεία. Όμως κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος κατά πόσο κάποιος γεννιέται άνθρωπος ή γίνεται στη συνέχεια, μαθαίνοντας να ζει με άλλους ανθρώπους. Αν κοιτάξουμε γύρω μας, δε θα μας πάρει πολύ για να διαπιστώσουμε πως γινόμαστε καλοί επαγγελματίες, ικανοποιητικές παραγωγικές μηχανές και σχετικά υποφερτοί πολίτες. Είμαστε όμως άνθρωποι; Όταν βλέπουμε έναν συνάνθρωπο δίπλα μας να πονάει, να κλαίει και γενικότερα να λυγίζει με κάποιο τρόπο, πόσοι θα σταθούμε να παρηγορήσουμε και να ενδιαφερθούμε γι’ αυτόν τον άγνωστο; Ελάχιστοι. Οι περισσότεροι θα συνεχίσουμε το δρόμο μας, θα προβληματιστούμε για μερικά λεπτά και μετά θα σβήσουμε από τη μνήμη μας τη στενόχωρη σκέψη.
Ζούμε σε μια πολιτεία η οποία, το πρώτο πράγμα που μας μαθαίνει, είναι να γινόμαστε ανθεκτικοί στα χτυπήματα, να παλεύουμε για την επιβίωση μας με κάθε τρόπο. Μαθαίνουμε τη γλυκόπικρη γεύση του ανταγωνισμού. Να προβάλουμε τον εγωισμό μας και να προστατεύουμε το εγώ μας. Αν για να το επιτύχουμε αυτό πρέπει να ποδοπατήσουμε και ορισμένους “αδύναμους” στη πορεία, δε πρέπει να το θεωρούμε μεγάλο κακό. Φτάσαμε στο σημείο να κρύβουμε τις αδυναμίες μας και να προβάλουμε έναν σκληρό εαυτό που θα παρουσιάζεται στους άλλους σαν μια ανθεκτική και αστραφτερή πανοπλία. Άλλωστε, πάντα επικρατεί ο ισχυρότερος. Σωστά; Λάθος. Αυτός ο κανόνας για την επιβίωση του δυνατότερου, επικρατεί στο ζωικό βασίλειο. Όχι στις πολιτισμένες ανθρώπινες κοινωνίες. Ανάμεσα στους ανθρώπους πρέπει να υπάρχει η συνεργασία, η κατανόηση, η αλληλεπίδραση και η επικοινωνία. Σ’ αυτή την περίπτωση θα υπάρξει η πολυπόθητη ευδαιμονία και ο καθένας μας θα μπορέσει να διεκδικήσει το κομμάτι που του αναλογεί. Στη δική μας όμως κοινωνία τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι… Όταν από τις πρώτες σχολικές τάξεις αναπτύσσεται ο ανταγωνισμός, αντί για τη συνεργασία, όταν το εκπαιδευτικό σύστημα μας υποχρεώνει να συμμετέχουμε στον αγώνα των πανελληνίων εξετάσεων, προσπαθώντας να κερδίσουμε μια θέση στα ελληνικά πανεπιστήμια εκτοπίζοντας άλλους συνυποψήφιους μας, όταν μας βγάζει στην αγορά εργασίας και μας στέλνει με ένα πτυχίο στο χέρι να καταλάβουμε μια πολυπόθητη θέση, προκειμένου να αποφύγουμε την ανεργία, κι όταν μας υποχρεώνει, προκειμένου να διατηρήσουμε αυτή τη θέση, να ανταγωνιζόμαστε τους συναδέλφους μας, για ποιά συνεργασία μιλάμε και για ποιά ευτυχία;
Η ζωή μας είναι ένας συνεχής αγώνας διεκδίκησης. Για να αποκτήσουμε κάτι, πρέπει να το αρπάξουμε από κάποιον άλλο. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά, αν τύχει και είναι “αδύναμος” ο συνάνθρωπος, να πάρουμε και ό,τι άλλο βρούμε εύκαιρο. Η σκέψη να μοιραστούμε και να συνεργαστούμε παραμένει μια ουτοπία. Μήπως θα πρέπει να αλλάξει επιτέλους το σκεπτικό, τόσο το δικό μας, όσο και της πολιτείας μας; Δεν αρκεί να παράγουμε καλούς επαγγελματίες και καλούς πολίτες. Είναι εξίσου σημαντικό να διαμορφώνουμε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και ευτυχισμένους ανθρώπους. Αντί να στριμώχνουμε στα εκπαιδευτικά μας συστήματα περιττές, τυποποιημένες και υπερβολικές γνώσεις, θα έπρεπε να προάγουμε την αξία, τόσο του ανθρώπου, όσο και του συνανθρώπου. Πρέπει να επιστρέψουν στη ανθρώπινη κοινωνία η συνεργασία, οι ευαισθησίες, η επικοινωνία και η ανθρωπιά.
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως από το κόσμο μας λείπουν πολλά… Αν θέλουμε να αρχίσουμε να καλύπτουμε τα κενά αυτά, το πρώτο που θα πρέπει να καλύψουμε είναι η έλλειψη του ανθρώπου. Ας αρχίσουμε ξανά να παράγουμε ανθρώπους με αισθήματα, αποδεκτές αδυναμίες, τρυφερότητα και κατανόηση. Έπειτα, όλα τα υπόλοιπα, θα πάρουν το δρόμο τους. Και θα είναι ένας δρόμος αισιοδοξίας, ονείρων και ανθρωπιάς.
Published by
